Postępowanie rozwodowe prowadzi do rozwiązania związku małżeńskiego, ale najczęściej nie zamyka wszystkich spraw pomiędzy, byłymi już, małżonkami. Z reguły po rozwodzie trzeba jeszcze przeprowadzić podział majątku wspólnego. Pół biedy, jeżeli małżonkowie są zgodni co do takiego podziału, a przede wszystkim do tego co wchodzi w skład majątku wspólnego. Schody zaczynają się dopiero gdy na tym tle powstaje konflikt.
Jednym z częściej zadawanych pytań, jakie słyszę od moich klientów, jest to, czy darowizny, które jeden z małżonków otrzymał w trakcie trwania małżeństwa, podlegają podziałowi? Zagadnienie to z pewnością jest warte szerszego omówienia. Dlatego też w dzisiejszym wpisie postaram się przybliżyć takie kwestie jak to czy darowizna wchodzi do majątku wspólnego?, kiedy darowizna podlega podziałowi?, jak zabezpieczyć darowiznę przed rozwodem? Zapraszam wszystkich zainteresowanych do lektury.
Czy darowizna dla jednego małżonka podlega podziałowi?
Na wstępie warto nakreślić jak kształtuje się majątek małżonków w okresie trwania małżeństwa. Zasadą jest tzw. wspólnota majątkowa w czasie małżeństwa co w praktyce oznacza, że małżonkowie posiadają majątek wspólny, jak również każde z nich swój majątek odrębny. Do majątku wspólnego wchodzą, co do zasady dobra nabyte w trakcie trwania małżeństwa, majątek odrębny to aktywa nabyte przed zawarciem związku małżeńskiego, choć pod pewnymi warunkami mogą znaleźć się tam również dobra nabyte w małżeństwie. Modyfikacje tego systemu możliwe są na mocy umowy małżeńskiej – tzw. intercyza.
Przejdźmy więc teraz do głównego punktu dzisiejszych rozważań tj. darowizna a rozwód – zasadniczo darowizny, które jeden z małżonków otrzymał od osoby trzeciej (np. rodziców), w trakcie trwania małżeństwa, nie wchodzą do majątku wspólnego i zasilają majątek osobisty. Oznacza to, że darowizna nie jest dzielona po rozwodzie. Zgodnie z przepisami prawa, darowizna stanowi majątek osobisty tego małżonka, który ją otrzymał. Co do zasady są one więc wyłączone z podziału majątku wspólnego.
Oczywiście, istnieją sytuacje, w których darowizna może zostać zaliczona do majątku wspólnego. Jeśli darowizna była przekazana z zastrzeżeniem, że jest udzielona na rzecz obojga małżonków lub została w jakiś sposób spożytkowana na rzecz wspólnego dobra (np. wykorzystywane przez małżonków sprzęty AGD), może zostać uznana za część majątku wspólnego. W takim przypadku darowizna podlega podziałowi przy rozwodzie.
Jakie darowizny są wyłączone z podziału majątku?
Darowizny wyłączone z podziału majątku wspólnego to te, które zostały przekazane wyłącznie jednemu z małżonków, a nie obojgu – jest to zasada, gdyż żeby uznać, że intencją darczyńcy było przekazanie darowizny do majątku wspólnego, wola taka powinna dokładnie wybrzmieć z treści umowy darowizny. Jednakże, jeżeli darowizna została wykorzystana na potrzeby małżeństwa, np. na remont wspólnego mieszkania, wówczas będzie można ją traktować jako część majątku wspólnego.
Czy nieruchomość z darowizny wchodzi do majątku wspólnego?
Zagadnienie dotyczące nieruchomości otrzymanej w darowiźnie wymaga szczególnego rozważenia. Jeżeli jedna ze stron otrzymała nieruchomość w darowiźnie, to zgodnie z prawem, stanowi ona majątek osobisty tego małżonka. Oznacza to, że nieruchomość nie wchodzi w skład majątku wspólnego, a zatem nie podlega podziałowi przy rozwodzie. W sytuacji rozwodu nieruchomość pozostaje własnością małżonka, który ją otrzymał.
Również i w tym przypadku może zdarzyć się jednak i tak, że darowizna została dokonana z zastrzeżeniem, że udzielana jest na rzeczy obojga małżonków. Wtedy, jak w przypadku innych aktywów, wejdzie ona do majątku wspólnego i podlegać będzie podziałowi. Podobnie może zdarzyć się, że darowizna nieruchomości została zasadniczo przekazana do majątku osobistego, a następnie na skutek umowy między małżonkami weszła z majątku odrębnego do wspólnego. Również i w tym wypadku dojdzie do podziału takiej nieruchomości przy rozwodzie.
