Władza rodzicielska to ogół praw oraz obowiązków rodziców względem dzieci. Co do zasady władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom od momentu urodzenia się dziecka aż do osiągnięcia przez nie pełnoletności. Zdarzają się jednak przypadki kiedy władza rodzicielska może zostać ograniczona lub nawet odebrana. Podkreślić należy, że orzeczenie o pozbawieniu lub ograniczeniu praw rodzicielskich może zostać zmienione. Jakie kroki podjąć, aby odzyskać prawa rodzicielskie?
Przeczytaj również: władza rodzicielska po rozwodzie
Jak odzyskać prawa rodzicielskie?
Czy możliwe jest przywrócenie praw rodzicielskich? Odzyskanie praw rodzicielskich jest jak najbardziej możliwe. Pomimo, że proces przywracania praw rodzicielskich wymaga czasu, warto podjąć walkę o odbudowę relacji z dzieckiem. Odzyskanie pełnej opieki nad dzieckiem jest możliwe przed sądem.
Procedura sądowa w sprawie praw rodzicielskich rozpoczyna się od złożenia wniosku o przywrócenie władzy rodzicielskiej. Wniosek o przywrócenie praw rodzicielskich składa się do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania lub pobytu dziecka. Wniosek podlega opłacie w wysokości 100 zł.
Podczas postępowania sąd bada czy zaistniały przesłanki do odzyskania praw rodzicielskich, czy rodzic dąży do odbudowy więzi z dzieckiem oraz jakie są jego intencje. Wnioskodawca powinien przedstawić stosowne dowody wskazujące na fakt, że:
- przyczyna, która spowodowała ograniczenie władzy rodzicielskiej definitywnie ustała,
- przywrócenie praw rodzicielskich jest zgodne z dobrem dziecka.
Jakie dokumenty są potrzebne do przywrócenia praw rodzicielskich? Przed sądem warto przedłożyć:
- dokumentację medyczną, np. potwierdzającą, że wnioskodawca zakończył leczenie odwykowe,
- zaświadczenie o podjęciu zatrudnienia,
- zaświadczenie o ukończeniu terapii rodzicielskiej,
- zaświadczenie o ukończeniu kursu podnoszącego kwalifikacje rodzicielskie,
- dokumentację potwierdzającą dochód,
- zaświadczenie o odbyciu kary pozbawienia wolności.
Prawa rodzica a władza rodzicielska
Co do zasady pozbawienie władzy rodzicielskiej nie pozbawia rodzica prawa do utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Kontakty z dzieckiem mogą jednak zostać ograniczone lub zakazane, np. w sytuacji, gdy uzależnienie rodzica wpływa demoralizująco na dziecko. Pozbawienie władzy rodzicielskiej a zakaz kontaktów rodzica dzieckiem to dwie niezależne instytucje.
W jakich sytuacjach można odzyskać prawa rodzicielskie?
Odzyskanie praw rodzicielskich polega na ponownym dysponowaniu przez rodzica pełnią praw rodzicielskich względem dziecka. Przywrócenie praw rodzicielskich jest możliwe, gdy ustały przyczyny, które doprowadziły do odebrania lub ograniczenia władzy rodzicielskiej rodzicowi.
Rodzic może odzyskać prawa rodzicielskie, jeśli zmienił swoje destrukcyjne nawyki, takie jak nadużywanie alkoholu czy narkotyków. W tym celu rodzic powinien poddać się leczeniu odwykowemu i zachowywać trzeźwość.
Z kolei jeśli rodzic był pozbawiony praw rodzicielskich z powodu nadużywania czy zaniedbywania obowiązków względem dziecka, musi udowodnić, że zmienił swoje zachowanie i przeszedł np. kursy wychowawcze czy terapię rodzinną lub rodzicielską.
Rola kuratora w przywracaniu praw rodzicielskich
Sąd ograniczając władzę rodzicielską może również poddać ją nadzorowi kuratora. Biorąc pod uwagę indywidualne potrzeby rodziny kurator podejmuje odpowiednie czynności zmierzające do usunięcia takich czynników w zachowaniu rodziców, które doprowadziły do interwencji sądu. Kurator jest zobowiązany przedstawiać sądowi sprawozdania z wykonywania nadzoru. Raport kuratora zawiera ocenę sytuacji rodzica oraz rekomendację, czy przywrócenie władzy rodzicielskiej będzie leżało w najlepszym interesie dziecka. Kurator może doradzać rodzicowi w kwestiach związanych z poprawą warunków życiowych, takich jak poszukiwanie pracy, korzystanie z pomocy opieki społecznej czy udział w terapii. Może również motywować rodziców do korzystania z różnych form wsparcia.
