Co to jest porozumienie wychowawcze?

Spis treści
Jak przygotować porozumienie wychowawcze?


adwokat Iwo Klisz

Jak i gdzie możesz liczyć na moją pomoc?

Zapraszam na nasz kanał YouTube

Jak podzielić majątek? - pobierz darmowy poradnik

Główne Tematy

Plan wychowawczy, czy też porozumienie wychowawcze, to spisane przez rodziców zasady dotyczące wykonywania władzy rodzicielskiej oraz kontaktów z dzieckiem. Sporządza się je w toku sprawy o rozwód lub załącza do pozwu.

Władza rodzicielska a rozwód

Krótkie przypomnienie: w wyroku rozwodowym najczęściej spotyka się dwa rozstrzygnięcia dotyczące władzy rodzicielskiej: sąd pozostawia władzę obojgu rodzicom, lub powierza jej wykonywanie jednemu rodzicowi, pozostawiając drugiemu z nich prawo do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka.

Plan wychowawczy możecie sporządzić w obu tych sytuacjach, jeżeli uznacie, że dobro dziecka tego wymaga i poprawi to komunikację pomiędzy Wami.

Plan wychowawczy po zmianie przepisów

Porozumienie wychowawcze straciło nieco na znaczeniu po nowelizacji przepisów w 2015r.

Dotychczas możliwość powierzenia władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom zależała od tego, czy przedstawią zgodny plan wychowawczy (porozumienie wychowawcze).

Jeśli planu nie było, sąd ograniczał władzę rodzicielską jednego z rodziców. Dlatego jeśli któremuś z małżonków zależało, na tym, żeby każde z rodziców utrzymało pełnię władzy rodzicielskiej, naciskał na zawarcie takiego porozumienia i niejednokrotnie udawało się je przygotować.

Obecnie sąd rozwodzący małżonków może powierzyć władzę obojgu rodzicom, nawet jeśli nie przygotowali planu rodzicielskiego, a także na ich wspólny wniosek może nie orzekać o kontaktach rodziców z dziećmi. W ten sposób przygotowanie planu wychowawczego przy okazji sprawy rozwodowej jest rozwiązaniem nieobowiązkowym.

Czy warto przygotowywać porozumienie wychowawcze?

To zależy od Twoich relacji z byłym współmałżonkiem. Jeśli nie ma pomiędzy wami żadnych nieporozumień dotyczących tego, kto i kiedy przebywa z dzieckiem, spotyka się z nim, wyjeżdża na wakacje czy ferie, u kogo z was dziecko spędza święta itd. to nie musicie tego robić.

Jeśli jednak przewidujecie, że mogą się w tym zakresie pojawić nieporozumienia, to warto takie podstawowe zasady spisać. Przedstawię Ci kilka pytań, na które musisz znaleźć odpowiedź, żeby przygotować plan wychowawczy.

Jak przygotować plan wychowawczy?

Nie ma żadnych przepisów, które regulowałyby sposób czy formę przygotowania porozumienia wychowawczego, a także nie ma bezpośrednich wskazówek dotyczących tego, jakie rzeczy należy w nim uregulować.

Wszystkie plany wychowawcze jakie widziałem były na piśmie i swoim wyglądem przypominały zwykłą umowę, której stronami byli małżonkowie wymienieni z imienia i nazwiska.

Porozumienie z reguły składa się z kilku części takich jak Kontakty, Opieka, Szkoła, Zdrowie, Finanse, a na końcu powinny znajdować się podpisy obojga rodziców.

W tych częściach zamieść odpowiedzi na poniżej wskazane pytania i będziesz miał/a gotowe porozumienie wychowawcze.

  • z którym z rodziców dziecko przebywa na co dzień?
  • kiedy drugi z rodziców ma możliwość widzenia się z dzieckiem poza jego miejscem zamieszkania (z reguły jest to jedno popołudnie w dzień powszedni w tygodniu i co drugi weekend)?
  • kiedy, w jaki sposób i z którym z rodziców dziecko spędza wakacje i ferie (z reguły ustalenia są takie, że każde z rodziców spędza z dzieckiem tydzień ferii i miesiąc wakacji)?
  • jeśli dzieci są małe, warto wskazać, kto jeszcze oprócz rodziców może się nimi zajmować (np. dziadkowie czy nowi partnerzy rodziców)?
  • jakie są zasady wyjazdu z dzieckiem za granicę i kto jest w posiadaniu paszportu dziecka?
  • jakie są zasady wyboru szkoły, zajęć dodatkowych, na które chodzi dziecko,
  • wyjazdów, wycieczek i kto te rzeczy finansuje i w jakim zakresie?
  • jakie są zasady wyboru metod i sposobów leczenia czy rehabilitacji dziecka i kto je finansuje?

Możesz wpisać wszelkie zasady, które przychodzą Ci do głowy. Ile dziecko może spędzać czasu przed

komputerem, jakich sportów nie może uprawiać, a jakie powinno itd.

Postaraj się odpowiedzieć na te pytania w miarę dokładnie. Rolą porozumienia wychowawczego – jak każdej umowy – jest wyeliminowanie przyszłych sporów i nieporozumień.

Dlatego nie pisz, że dziecko spędza z ojcem jedno popołudnie w tygodniu, tylko napisz jakie dzień (np. środa) i w jakich godzinach 17 – 19) i kto i skąd odbiera i kto i dokąd odwozi dziecko (może być tak, że ojciec odbiera dziecko prosto ze szkoły czy przedszkola, a następnie odwozi je do matki, a może być tak, że to matka przywozi ojcu dziecko itp. – zastanów się na tym)

Nie pisz tylko, że dziecko spędzi jeden tydzień ferii z ojcem, ale wskaż, czy to będzie pierwszy czy drugi tydzień. Co będzie jak oboje z byłym małżonkiem zamówicie i opłacicie wyjazd z dzieckiem na ferie w jednym terminie? A jak każde z was dostanie urlop tylko na pierwszy tydzień ferii, to kto będzie mógł wyjechać z dzieckiem?

Jeśli ojciec finansuje wycieczki czy zajęcia pozalekcyjne, to do jakiej wysokości itd. To wszystko przykłady z życia wzięte. Dobrze skonstruowane porozumienie wychowawcze może Ci uniknąć wiele nieporozumień.

Nie ma też żadnego problemu z tym, żeby ustalone pomiędzy wami zasady się zmieniły lub ewoluowały. Takie porozumienie można zawsze „aneksować”. Co więcej podpisanie porozumienia nie oznacza, że musicie się sztywno stosować do wszystkich wskazanych tam reguł jeśli oboje tolerujecie odstępstwa. Porozumienie wychowawcze – jak każda umowa – jest pisane na złe czasy. Jeśli strony dogadują się bez niego, to po spisaniu porozumienia może ono sobie spokojnie leżeć w szufladzie.

Co jeszcze powinien zawierać dobry plan rodzicielski?

Zachęcam, żeby zapisy planu wychowawczego rzetelnie wypracowywać i negocjować, a nie jedynie przekopiować wzór z internetu na użytek sprawy o rozwód. Dobry adwokat lub mediator pomoże Wam przejść przez te negocjacje tak, by plan wychowawczy był rzeczywistym odzwierciedleniem Waszych oczekiwań.

Treść planu powinna wyjść od Was – bo tylko Wy i Wasze dzieci będą go realizować, a nie skład orzekający, który jedynie pobieżnie przyjrzy się przedstawionemu przez Was porozumieniu.

Uzupełniony wzór z internetu nie zawsze spełnia tę funkcję, główne dlatego, że znajdujące się tam zapisy bywają przez strony przyjmowane bezrefleksyjnie. Pamiętaj, że plan rodzicielski tworzycie dla Was i dla dobra dziecka, dlatego zapisy zawarte w porozumieniu powinny być szyte na miarę.

Czy rodzicielski plan wychowawczy zamieszcza się w wyroku?

Zgodnie z art. 58 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego sąd uwzględnia porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka.

Nie oznacza to jednak, że sporządzony przez Was wspólnie plan wychowawczy zostanie przeniesiony do sentencji orzeczenia.

Niektóre ustalenia, które jednocześnie będą stanowiły obowiązkowe elementy wyroku zostaną tam zamieszczone. W sprawach rozwodowych sąd zawsze musi określić miejsce zamieszkania dziecka, uregulować kontakty z dzieckiem, wskazać kwotę alimentów oraz podać sposób sprawowania władzy rodzicielskiej. Te elementy muszą znaleźć się w orzeczeniu, niezależnie od sytuacji, nawet jeśli rodzicielski plan wychowawczy nie został sporządzony.

Jeżeli Wasz plan wychowawczy je uwzględnia, sędzia będzie się nim posiłkował formując wyrok. W orzeczeniu znajdzie się np. kwota alimentów i godziny kontaktów, ale nie licz na to, że w wyroku znajdziesz zapis o tym, kto zapłaci za aparat ortodontyczny, albo jaki będzie klucz wybierania opiekunki do dziecka. Tak szczegółowe regulacje mogą znaleźć swój wyraz jedynie w treści rodzicielskiego planu wychowawczego.

Jeżeli sąd dojdzie do wniosku, że rodzicielski plan wychowawczy jest niezgodny z dobrem dziecka, nie zatwierdzi go. Taka sytuacja może mieć miejsce np. gdy w chaotyczny sposób ustalicie harmonogram opieki naprzemiennej, tak że dziecko nie będzie mogło się w nim rozeznać.

Wady i zalety porozumienia o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej

Za niewywiązywanie się planu wychowawczego nie grozi żadna sankcja i to jest jego największy mankament. Nie ma możliwości, by rodzicielski plan wychowawczy został opatrzony klauzulą wykonalności, a następnie by jego realizacją zajął się komornik, chociaż od wielu lat w środowisku prawniczym pojawiają się takie postulaty.

Mimo wszystko warto sporządzić rodzicielski plan wychowawczy, bo pozwoli on Wam jasno nakreślić zasady sprawowania władzy rodzicielskiej nad dzieckiem po rozwodzie i zminimalizuje ryzyko konfliktów w przyszłości.

Musisz wiedzieć, że w sytuacji gdy nie będziecie w stanie wspólnie podjąć decyzji w istotnych sprawach dziecka np. odnośnie wyboru szkoły, sposobu leczenia itp. macie prawo zwrócić się do sądu opiekuńczego, który rozstrzygnie daną kwestie. Plan rodzicielski jest dobrym wstępem do współpracy rodziców po rozwodzie.

Sami, na własnych zasadach, bez ingerencji sądu, angażowania biegłych i świadków możecie nakreślić podstawowe kwestie dotyczące władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem, mając na uwadze co mu służy. Nikt nie zna Waszego dziecka lepiej od Was. Sporządzenie planu rodzicielskiego jest więc rozwiązaniem dla odpowiedzialnych i świadomych rodziców.

Porozumienie rodzicielskie i opieka naprzemienna

Na spisanie porozumienia rodzicielskiego często decydują się rodzice, którzy po rozwodzie chcą wykonywać władzę rodzicielską nad dziećmi w systemie pieczy naprzemiennej. Tacy rodzice są w szczególnej sytuacji, bo zamieszkiwanie przez dziecko w powtarzalnych okresach czasu u ojca i u matki wymusza prężną współpracę i świetną komunikację pomiędzy rodzicami.

Gdy w grę wchodzi opieka naprzemienna, a w orzeczeniu znalazł się zapis, że każde z Was ponosi koszty utrzymania dzieci w czasie, kiedy znajdują się u niego, w planie rodzicielskim warto ustalić w jaki sposób będziecie finansować większe wydatki np. zakup butów, czy kurtek na zimę.

Warto też pamiętać że świadczenie 500 plus w takim przypadku jest wypłacane obojgu rodzicom po połowie. Jeżeli macie inne plany co do tej kwoty, już na etapie sporządzania planu rodzicielskiego możecie to uwzględnić.

Przeczytaj także:

 

Picture of adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

Wspólnik zarządzający w "Klisz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych". Specjalista z zakresu prawa rodzinnego, rozwodów i podziału majątku, były wykładowca akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim. tel. 695 560 425, e-mail: [email protected]

Jak mogę Ci pomóc?
Czekam na wiadomość od Ciebie

tel. kom. 695 560 425
tel. 71 740 50 00

rozwód wrocław

Skontaktuje się ze mną teraz!

WROCŁAW – WARSZAWA – POZNAŃ – KATOWICE – GDAŃSK – KRAKÓW – BYDGOSZCZ