Alimenty na dorosłe dziecko – do kiedy płaci się alimenty?
Do kiedy należą się alimenty na dziecko? Panuje błędne przekonanie, że osiągnięcie pełnoletności przez dziecko oznacza, że alimenty od rodziców mu już nie przysługują. Gdyby rzeczywiście tak było, w wielu przypadkach uczeń liceum albo zawodówki musiałby rzucić szkołę, zakasać rękawy i pójść do pracy. Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego gwarantują jednak dziecku otrzymywanie środków na dalszą edukację tak długo, jak długo nie jest ono w stanie utrzymać się samodzielnie. Obowiązek alimentacyjny nie jest ograniczony żadnym sztywnym terminem.
Ale różnie w życiu się układa i czasami od ogólnych zasad istnieją wyjątki. O tych wyjątkach dzisiaj słów kilka. Komu przysługują alimenty z majątku rodzica?
Alimenty już nie do rąk rodzica – alimenty na pełnoletnie dziecko
Po uzyskaniu pełnoletności przez dziecko, alimenty powinny być przekazywane bezpośrednio do jego rąk, albo na jego rachunek bankowy. Gdy to na Tobie ciąży obowiązek płacenia alimentów na dziecko, powinieneś zapytać syna czy córki o numer rachunku bankowego. Albo o inną formę przekazywania środków (zawsze pamiętaj o pokwitowaniu albo innym potwierdzeniu, że wywiązujesz się ze swoich świadczeń alimentacyjnych).
Podobnie jeżeli zajdzie konieczność podwyższenia alimentów, to dziecko samo w swoim imieniu musi występować do sądu.
Alimenty gdy środki z majątku dziecka wystarczają na jego utrzymanie
Rodzic jest zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka tylko wówczas, gdy dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Jeżeli dziecko np. w wyniku odziedziczenia spadku po dziadkach uzyskuje majątek. To w pierwszej kolejności środki pochodzące z tego majątku powinny zaspokajać usprawiedliwione potrzeby dziecka.
Czyli w sytuacji, gdy dziecko ze swojego majątku uzyskuje własne dochody i wystarczają one na pokrycie kosztów jego utrzymania, to rodzice są zwolnieni z obowiązku alimentacji.
To nie oznacza, że należy sprzedać dom po dziadkach i pieniądze przeznaczyć na dziecko. Co do zasady substancja majątku nie powinna być naruszana (chyba że istnieją jakieś nadzwyczajne okoliczności).
Dlatego na przykład czynsz z najmu mieszkania odziedziczonego po dziadkach powinien być przeznaczany na utrzymanie dziecka i jeżeli są to dochody wystarczające na zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb, można uznać, że dziecko posiada możliwość samodzielnego utrzymania się.
Nie znaczy to, że rodzice małoletniego dziecka zwolnieni są wówczas z obowiązku przyczyniania się do wychowania dziecka i zaspakajanie jego uzasadnionych potrzeb niematerialnych.
Alimenty na dorosłe dziecko a jego stopień wykształcenia
Obowiązek alimentacyjny nie jest związany ze stopniem wykształcenia dziecka. Co oznacza, że ukończenie danej szkoły nie skutkuje automatycznie wygaśnięciem obowiązku płacenia alimentów.
Alimenty na pełnoletnie dziecko uczące się a alimenty na dorosłe dziecko nieuczące się
Dziecko ma możliwość kontynuowanie nauki, ale dużo zależy od niego samego. Czy chce i czy jest w stanie uczyć się dalej w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania? Sąd bierze pod uwagę zdolności dziecka, jego ambicje i wytrwałość. Jeżeli zdolne dziecko chce zostać na przykład lekarzem, obowiązek alimentacyjny rodzica może ustać bliżej trzydziestki dziecka, niż jego osiemnastki. Do tego właśnie czasu należy płacić alimenty.
Ile wynoszą alimenty na dorosłe dziecko? Świadczenie alimentacyjne na studiach doktoranckich?
Jeśli chodzi np. o studia doktoranckie, to mało prawdopodobne, by rodzic musiał płacić alimenty aż do ich ukończenia przez dziecko. Zazwyczaj sądy uznają, że w takim wypadku dziecko podejmujące decyzję o karierze naukowej ma już konkretny zawód i jest w stanie pracować przynajmniej dorywczo. W takiej sytuacji alimenty mogą być niskie lub sąd może uznać, że obowiązek rodzica już wygasł.
Możliwości zarobkowe i stopa życiowa rodzica też mają tu znaczenie. Jeżeli rodzic nie jest majętny, sam ma niskie kwalifikacje i mało zarabia, uznanie, że jego obowiązek istnieje do momentu obrony przez dziecko doktoratu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Alimenty dla pełnoletniego dziecka, które nie przykłada się do nauki
To jest jeden z wyjątków, gdy obowiązek alimentacyjny na dorosłe dziecko wygasa, mimo kontynuowania nauki. Dziecko aby żądać środków utrzymania od rodzica w trakcie studiów, musi się do nich przykładać. Jeżeli nie zdobywa zaliczeń, z własnej winy opuszcza zajęcia albo powtarza rok, obowiązek alimentacyjny wygasa.
Podobnie w sytuacji dziecka, które nie dokłada starań aby się usamodzielnić, a jedynie pozoruje dalszą naukę zapisując się do kolejnej szkoły policealnej i nie uczęszczając na zajęcia.
Alimenty na dziecko – do kiedy?
Powstaje pytanie: w jaki sposób rodzic może zweryfikować, czy jego potomek w dalszym ciągu się uczy i dokłada starań, aby być w stanie samodzielnie się utrzymać?
Niestety tutaj nie ma zbyt wielu możliwości. Nie ma podstawy prawnej, by żądać od dziecka zaświadczenia o kontynuowaniu nauki. A to, czy dziecko je pokaże, jest tylko jego dobrą wolą. Jeśli masz uzasadnione wątpliwości, czy syn lub córka widnieją na liście studentów. Pozostaje Ci podjąć próby ustalenia tego na własną rękę np. rozpytując rodzinę.
Kolejne studia a obowiązek alimentacyjny – do kiedy należą się alimenty?
Co do zasady dopóki dziecko przejawia chęć do kontynuowania dalszej nauki. A jego osobiste zdolności i cechy charakteru rzeczywiście rokują, że jest w stanie tą naukę kontynuować, rodzic zobowiązany jest płacić alimenty.
Sądy wielokrotnie wypowiadały się o tym, że rodzic nie może wymagać od dziecka, by podjęło pracę zarobkową i miało obowiązek samodzielnego utrzymania się. Jeżeli ma wszelkie predyspozycje ku temu, by osiągnąć lepsze wykształcenie.
Alimenty na dziecko pełnoletnie – do kiedy alimenty na studenta?
Z inną sytuacją mamy do czynienia, gdy dziecko skończywszy jedne studia i uzyskując tytuł magistra. Rozpoczyna kolejny kierunek w celu zdobywania nowych kwalifikacji zawodowych. Sądy nie traktują takich sytuacji jako argumentu dla przedłużenia obowiązku alimentacyjnego rodzica. Płacenie alimentów więc już nie obowiązuje. Nie ma obowiązku łożenia na nie, którego powodem byłaby niezdolność dziecka do zarabiania.
Inaczej jest w przypadku kontynuacji nauki w tym samym kierunku. Na przykład w przypadku lekarza bezpośrednio po uniwersytecie medycznym, albo absolwenta prawa, który chce skończyć aplikację. Sądy w takich przypadkach podkreślają, że w czasie odbywania stażu lub aplikacji można zarobkować, ale środki te raczej nie gwarantują możności samodzielnego utrzymania. W zależności od okoliczności obowiązek alimentacyjny rodzica może być kontynuowany.
Alimenty na dorosłe dziecko a podjecie przez nie studiów po przerwie od ukończenia szkoły średniej
Nie ma wątpliwości, że uzyskanie wykształcenia zawodowego przez dziecko i jego wola uzyskania wykształcenia wyższego powoduje wydłużenie obowiązku alimentacyjnego. Jeśli dzieci wykazują chęć dalszej nauki, mają prawo oczekiwać świadczeń alimentacyjnych, jeżeli bezpośrednio z chwilą osiągnięcia średniego wykształcenia podjęli studia wyższe.
Inaczej będzie w sytuacji, gdy dziecko zdobyło zawód odpowiadający predyspozycjom kwalifikacji zawodowych i jest w stanie utrzymać się samodzielnie oraz możliwości tej korzysta. Co jednak, jeśli po kilku latach decyduje się podnieść kwalifikacje idąc na studia wyższe i nie ma możliwości samodzielnego utrzymania się?
Zgodnie z orzecznictwem, w takich okolicznościach rodzice nie są zobowiązani na dostarczanie dziecku środków do utrzymania. Oczywiście, jeżeli wiek dziecka przekracza znacznie normalny wiek młodzieży rozpoczynającej wyższe studia. Możemy więc powiedzieć, że wtedy nie ma obowiązku alimentowania studiującego dziecka. Nie musisz płacić alimentów.
Alimenty dla pełnoletniego dziecka, które ożeniło się / wyszło za mąż
Wyjście za mąż, albo ożenienie się dziecka jeszcze nie oznacza, że rodzic może przestać płacić alimenty. Zmienia się jednak nieco sytuacja. Pełnoletnie dziecko w pierwszej kolejności powinno oczekiwać wsparcia finansowego od męża, czy żony. Obowiązek dostarczania środków utrzymania przez małżonka, wyprzedza obowiązek alimentacyjny rodziców.
Jeżeli zatem młodzi małżonkowie całkiem nieźle radzą sobie finansowo. Bo na przykład współmałżonek jest starszy i uzyskuje dobre wynagrodzenie – wówczas obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka może wygasnąć. Inaczej będzie, jeżeli pobrało się dwoje studentów studiów dziennych. Najczęściej w takich przypadkach rodzic w dalszym ciągu będzie miał obowiązek łożyć alimenty na uczące się dziecko.
Pamiętaj, że kodeks rodzinny i opiekuńczy nie przewiduje wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego względem dziecka pełnoletniego z urzędu. Obowiązek alimentacyjny trwa tak długo dopóki sąd nie stwierdzi inaczej.
Alimenty dla pełnoletniego dziecka pracującego dorywczo
Warto wiedzieć, że w przypadku alimentów nie obowiązuje zasada wszystko albo nic . Jeżeli dziecko podjęło się pracy zarobkowej i zarabia, ale jeszcze nie na tyle dużo, by być w stanie całkowicie się utrzymać, alimenty na dziecko ulegają stosownemu umniejszeniu. Inaczej dorosłe dziecko odniosłoby nadmierny uszczerbek finansowy.
Ma to praktyczne znaczenie np. w przypadku uczniów szkoły zawodowej, którzy otrzymują niewielkie wynagrodzenie za praktyki . Dziecko uzyskujące takie środki, dalej nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Mimo to, zarobione pieniądze są dochodem, który powinien być przeznaczany na pokrycie kosztów utrzymania uprawnionego.
W zależności od sytuacji zobowiązany rodzic może wówczas płacić alimenty w niskiej, albo wręcz symbolicznej wysokości. Zawsze musimy wziąć pod uwagę okoliczności danej sprawy.
Alimenty na rzecz pełnoletniego dziecka
Kodeks rodzinny mówi o tym, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Za każdym razem, aby przestać płacić alimenty (uzyskać uchylenie alimentów na dorosłe dziecko), albo płacić alimenty w niższej wysokości powinieneś najpierw podjąć działania prawne. Inaczej musisz się liczyć z możliwością skierowania przeciwko Tobie egzekucji komorniczej. A pozbycie się komornika, który ściąga alimenty to nie lada sztuka. Pamiętaj o tym, że uchylanie się od obowiązku płacenia alimentów może przynieść Ci znacznie więcej szkody, niż pożytku.
Zakres świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które studiuje zaocznie
Podobnie sytuacja ma się w przypadku studenta studiów zaocznych. Niemożność samodzielnego utrzymania się w dalszym ciągu przesądza o tym, że rodzice obowiązani są płacić alimenty na dorosłe dziecko.
Jednak decyzja o podjęciu studiów zaocznych nie może być podejmowana w oderwaniu od sytuacji życiowej rodziców. A okoliczności leżące po ich stronie też muszą być brane pod uwagę. Sąd Najwyższy w wyroku z 1998 roku, który cały czas pozostaje aktualny stwierdził, że nie można wymagać od nisko kwalifikowanego i mało lub średnio zarabiającego rodzica, żeby łożył na studia zaoczne, na które zdecydowało się pełnoletnie dziecko.
Wniosek zatem jest jeden: wszystko zależy od konkretnej sytuacji z zakresu prawa rodzinnego, w której się znajdujecie.
Pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego
W wyroku alimentacyjnym sąd nie określa terminu, do którego rodzice będą zobowiązani do płacenia alimentów. W praktyce znaczy to tyle, że obowiązek alimentacyjny rodziców wynikający z takiego orzeczenia trwa tak długo, dopóki takie orzeczenie funkcjonuje w obrocie.
Warto wiedzieć, ze pozew o uchylenie alimentów zawiera w sobie również żądanie ich obniżenia. W takim przypadku, gdy sąd uzna, że nie zaszły przesłanki, by stwierdzić, że obowiązek płacenia alimentów wygasł całkowicie, może orzec że należą się one dziecku w niższej wysokości.
Przeczytaj: Pozew o ustalenie alimentów
Co się stanie, jeżeli nie złożysz pozwu o uchylenie obowiązku alimentacyjnego
W razie samowolnego zaprzestania płacenia alimentów dziecko ma prawo złożyć wniosek egzekucyjny do komornika. Bo wyrok zasądzający alimenty w dalszym ciągu jest aktualny. Dlatego powinieneś zachować odpowiednią kolejność działania. Najpierw złożyć pozew wraz z wnioskiem o zabezpieczenie (jeżeli są ku temu przesłanki). A dopiero po uzyskaniu orzeczenia sądu zaprzestać płacić.
Pamiętaj, że niealimentacja w niektórych okolicznościach może być przestępstwem i zaprzestanie płacenia alimentów z dnia nadzień może dla Ciebie wiązać się nawet z postępowaniem karnym.
Uchylenie obowiązku alimentacyjnego z datą wsteczną
Jeżeli okaże się, że syn, czy córka nie studiują już od dłuższego czasu, a Ty dowiedziałeś się o tym dopiero po fakcie, możesz żądać uchylenia alimentów z datą wsteczną tj. z konkretną datą przed wytoczeniem powództwa. Wówczas ustaje obowiązek alimentacyjny.
W toku postępowania będziesz musiał wykazać, że dziecko już wcześniej było w stanie dokonać podjęcia zatrudnienia i uzyskać środki na pokrycie własnych kosztów utrzymania. A więc alimenty płacone na jego rzecz w rzeczywistości nie spełniały swojej funkcji.
Nie zaniedbuj swoich spraw, bo opieszałość w tym zakresie połączona z zaprzestaniem płacenia alimentów może spowodować dotkliwą egzekucję komorniczą.
Podsumowanie – do kiedy należą się alimenty na dziecko?
Innymi słowy, po uzyskaniu pełnoletniości rodzic w dalszym ciągu jest zobowiązany płacić alimenty. Obowiązku alimentacyjnego rodziców nie „wyłącza się”, kiedy dziecko będzie miał osiemnaście lat. O ile jego dziecko kontynuuje naukę, a jego sytuacja nie pozwala na samodzielne utrzymanie się. Ten obowiązek jeszcze długo może ciążyć na rodzicu.
Jak przestać płacić alimenty na dorosłe dziecko?
Jak zaprzestać płacenia alimentów na dorosłe dziecko? Jeżeli chcesz stwierdzić wygaśniecie obowiązku alimentacyjnego, albo ubiegać się o obniżenie alimentów musisz zainicjować postępowanie sądowe o uchylenie alimentów. Dopiero gdy zapadnie korzystne dla Ciebie orzeczenie będziesz mógł przestać płacić alimenty. W niektórych sytuacjach obowiązek alimentacyjny może zostać zakończony.
Przeczytaj także inne artykuły:
