Rozwód rodziców jest trudnym doświadczeniem nie tylko dla nich samych, ale również dla będących owocem związku dzieci. Jak powiedzieć dziecku o rozwodzie?
Niezależnie od wieku dziecka jest to bardzo skomplikowane, dlatego należy się do tego odpowiednio przygotować. Poczucie bezpieczeństwa małoletniego może bowiem zostać w takiej sytuacji zachwiane.
Sposób przeprowadzenia z dzieckiem rozmowy o rozwodzie rodziców trzeba dobrać przede wszystkim do wieku dziecka oraz jego dojrzałości emocjonalnej.
Jak się do tego odpowiednio zabrać? W poniższym tekście znajdziesz kilka praktycznych wskazówek.
Nie tylko rozwód wpływa na to co dziecko czuje…
Musisz wiedzieć o tym, że nie tylko rozwód to traumatyczne doświadczenie, które oddziałuje na całe dzieciństwo małoletniego.
Gorszym przeżyciem może się okazać życie w rodzinie, która wiecznie się kłóci oraz bycie „pionkiem” przesuwanym pomiędzy jednym a drugim rodzicem podczas sporów, w które dziecko – chcąc nie chcąc – jest wciągane.
Oczywiście nie można powiedzieć, że dziecko nie będzie cierpiało podczas rozwodu rodziców. Wiedz jednak, że jego zrozumienie i zaakceptowanie sytuacji są przede wszystkim uzależnione od tego ile dziecko ma lat – i jak je do tego przygotujesz.
Przeczytaj więcej: Kompletny przewodnik rozwodowy
Rozwód rodziców – jak powiadomić o nim młodsze dzieci?
Problemy dorosłych to nie problemy dzieci – negatywne emocje a sam rozwód – okres niemowlęcy
Małe dzieci zupełnie inaczej zrozumieją fakt, że nie towarzyszy im już oboje rodziców. Te będące obecnie w okresie niemowlęcym (pomiędzy urodzeniem a 3 rokiem życia) nagle utracą poczucie bezpieczeństwa, które dotychczas było ściśle związane z obojgiem rodziców, zaspokajających jego potrzeby stale i ciągle.
Badania pokazują, że niemowlęta bardzo wyczuwają emocje pomiędzy rodzicami. Odbijają się na nich wszelkie konflikty rodzinne oraz napięcia.
Jeśli nagle jeden z rodziców będzie jedynie odwiedzał dziecko, może ono być bardziej płaczliwe, bojaźliwe, smutne, gorzej jeść, ciężej zasypiać czy mieć notoryczne wahania nastrojów.
Dzieci boją się tego, do czego nie są przyzwyczajone, w związku z czym te najmniejsze mogą protestować przeciwko nawet chwilowemu rozstaniu z tatą czy mamą, który nie mieszka już w Waszym domu.
Zapomnij o kłótniach i jakiejkolwiek ostrej wymianie zdań z drugim rodzicem w obecności dziecka. To zaszkodzi mu jeszcze bardziej.
Zadbaj za to szczególnie o jego poczucie bezpieczeństwa. Bądź z nim częściej, angażuj we wspólne zabawy i zajęcia i reaguj na zmiany emocji.
Jak rozmawiać z dzieckiem o rozwodzie? Okres przedszkolny
Okres przedszkolny, przechodzony przez każde dziecko to ten pomiędzy trzecim a szóstym rokiem życia. W trakcie rozwodu małoletni może nie radzić sobie z własnymi emocjami, próbując ustalić które z Was jest winne za rozpad rodziny i to, że rodzice nie są już razem.
Niekiedy wina spada w jego oczach na oboje lub jedno z rodziców. Niekiedy nawet na brata czy siostrę. Co jednak najgorsze, dziecku może się wydawać, że to ono jest winne.
Pomyśli na przykład, że nie możecie już razem mieszkać, bo było niegrzeczne czy że tata nie chce już z nim utrzymywać kontaktu, bo go nie kocha.
Dziecko w wieku przedszkolnym będzie odczuwać ogromny lęk przed tym, że zostanie opuszczone także przez drugiego rodzica. Może więc szukać z nim o wiele częstszego lub nawet nieprzerwanego kontaktu, towarzysząc mu podczas wykonywania podczas każdej czynności.
Poza tym, w sytuacji niedostosowanej do jego wieku, dziecko może cofnąć się do wcześniejszych etapów rozwoju – zacząć moczyć czy przestać samodzielnie myć albo ubierać, co wcześniej nie sprawiało mu żadnych trudności – a wręcz przeciwnie, za co było nagradzane.
Jego życie nagle się zmieniło, więc nie ma w tym niczego dziwnego, że reaguje nerwowo, próbując wrócić do tego, co było wcześniej.
Poza tym, dziecko w wieku wczesnoszkolnym może próbować na różne sposoby odreagowywać napięcie – będąc agresywnym względem rodzeństwa, kolegów albo rodziców po rozwodzie. Może również mieć kłopoty z zaśnięciem, skupieniem się czy opanowaniem.
Jak powiedzieć dzieciom w tym wieku, że jego rodzice nie będą już razem? Przede wszystkim, biorąc pod uwagę ten szczególny wiek dziecka, kiedy nie wszystko jest jeszcze dla jego jasne, musicie zareagować spokojnie i próbować możliwie jak najbardziej zminimalizować lęk przed odrzucaniem.
Zapewniajcie o miłości i tym, że nadal będziecie się nim zajmować. Wyjaśnijcie, że nie ma żadnej winy dziecka w swoim rozstaniu. Pocieszajcie i informujcie, że będziecie przy nim tak długo, jak dziecko będzie tego potrzebowało. Zadbajcie o delikatną formę przekazu wrażliwych informacji.
Poświęcajcie dziecku uwagę i czas i wyjaśniajcie szczegółowo jakie zmiany zajdą w Waszej rodzinie – gdzie będzie teraz mieszkać mama czy tata oraz jak często będzie je odwiedzać.
Należy skupić szczególną uwagę nie na tym, jacy teraz „jesteśmy nieszczęśliwi”, tylko na tym, jak w praktyce będą wyglądały szczegóły rozstania oraz na tym, by zapewnić dziecku odpowiedni przebieg rozmowy i takie warunki rozmowy, które upewnią dziecko w tym, że nadal będziecie dbać o to, by nie zabrakło mu poczucia bezpieczeństwa i miłości.
Przeczytaj także: Jak przygotować się na rozwód?
Informacja o rozstaniu rodziców – zawsze dopasowana do wieku dziecka! Dziecko w wieku szkolnym
Dzieci pomiędzy szóstym a dwunastym rokiem życia najczęściej demonstrują własne zdanie na temat tego, że rodzice się rozstają, poza domem – odreagowują w kontaktach z kolegami oraz koleżankami czy w szkole. Przygotuj się na to, że dziecko może mieć problemy z uczeniem się, zachowywać buntowniczo, być agresywne, niegrzeczne i niezdyscyplinowane.
Albo odwrotnie: należy wziąć pod uwagę, że kiedy jeśli jeden rodzic odejdzie, stanie się ono zamknięte w sobie. Takie skrajne emocje mogą być próbą ukarania rodziców za to, że jego życie się zmienia albo wyrzuceniem nagromadzonej w środku złości.
Jak powiedzieć dziecku o rozwodzie? Przede wszystkim, musicie wziąć pod uwagę, że rodzic lub oboje rodzice będą podczas niej obiektami ataku dziecka – jego gniewu i niezrozumienia. Jeśli dziecku będzie się wydawać, że tylko jeden z rodziców jest winny rozpadu w związku, zapewne spotka się on z dużą urazą ze strony małoletniego.
Niektóre dzieci będą tworzyć „sojusz” z rodzicem, który także został w jego mniemaniu opuszczony. Drugi rodzic zostanie więc naturalną koleją rzeczy odepchnięty na boczny tor.
Młodsze pociechy mogą płakać, być smutne i izolować się od otoczenia. Tym starszym może towarzyszyć wstyd, w związku z czym będą one próbowały ukryć przed kolegami ze szkoły, że ich rodzina się rozpadła. Niczym nienaturalnym nie będzie również agresywne zachowanie dziecka w wieku szkolnym. Pojawiający się gniew to po prostu próba ukrycia tego, że dziecku dalej potrzebni są oboje rodzice.
Pamiętaj o tym, żeby podczas rozmowy z dzieckiem o rozwodzie powiedzieć dziecku o swojej miłości. Zapewnijcie o tym, że ta zmiana nie oznacza wcale końca życia – a po prostu przybierze ono nieco inny kształt.
Ustalcie „grafik” regularnych terminów spotkań z synem czy córką i nie zapomnijcie o dokładnym opisaniu tego, jak będą wyglądały odwiedziny czy wyjazdy. Rodzice muszą także wyjaśnić dzieciom, że nie ponoszą one odpowiedzialności za żadne zdarzenia.
Rozstanie rodziców – jak poinformować starsze dzieci o rozwodzie?
Jak przekazać dziecku w wieku od trzynastu do osiemnastu lat, że rodzice się rozstają? Niestety, ale nastolatki przeżywają rozwód mamy i taty w najbardziej… widowiskowy, burzliwy sposób.
Rozstanie rodziców najpewniej spowoduje bunt, opryskliwość, agresję słowną (a niekiedy również i werbalną), obojętność, próbę odizolowania się od Was, a nawet… ucieczki z domu czy pierwsze imprezy z używkami. Szkoła stanie się dla nastoletniego dziecka mniej ważna – lub nawet nieważna.
Dzieci w tym wieku boją się, że związki, które kiedyś stworzą również się rozpadną – tak samo jak relacja mamy i taty. Stąd próby ukrywania własnych emocji, zagłuszania ich i oddalania się od wszystkiego, co dotychczas było dla nich ważne.
Niczym wyjątkowym u dziecka w tym wieku, którego mama i tata zdecydowali się na rozwód, będą także próby manipulacji. Skoro się rozstaliście, może ono uważać, że należy mu się większa swoboda czy wyższe kieszonkowe w ramach „rekompensaty”.
Rozmawiając z dzieckiem w tym wieku o rozwodzie, pamiętajcie o ustaleniu klarownych reguł, które od teraz zostaną wprowadzone w życie. Nie zapomnij jednak o tym, że starsze dzieci potrzebują uznania obojga rodziców.
Chwalcie je nawet wtedy, kiedy jedynie dobrze wykonują swoje obowiązki. Nagradzajcie sukcesy. Pamiętajcie także o tym (szczególnie podczas rozwodu), że jesteście również rodzicami – a więc wzorem dla Waszych dzieci.
Inni czytali także: Jak przygotować się na spotkanie z adwokatem?
Czy skorzystanie z pomocy psychologa jest konieczne, aby pomóc dziecku odnaleźć się w nowej sytuacji?
Powiedzenie dziecku o rozwodzie jest bardzo trudne. Nie ma niczego złego w tym, że nie wiesz w jaki sposób najlepiej rozmawiać z dzieckiem o rozwodzie, aby przeprowadzenie takiej rozmowy było jak najmniej bogate w negatywne konsekwencje, odbijające się na zachowaniu dzieci.
Jeżeli czujesz, że przyda Ci się w tej materii profesjonalna pomoc, doskonałym rozwiązaniem będzie zwrócenie się do psychologa dziecięcego, który przygotuje Cię do powiedzenia dziecku o rozwodzie.
Rozmowa z dzieckiem o rozwodzie tylko w obecności obojga rodziców?
Oboje jesteście rodzicami. Oboje powinniście więc spełnić Wasz obowiązek i rozmawiać z dzieckiem o rozwodzie, tworząc jeden, wspólny front. Wiadomo jednak, że nie w każdej sytuacji będzie to możliwe. Wówczas to jedno z Was będzie musiało się okazać tym silniejszym .
Jak poinformować dziecko o rozstaniu rodziców?
W powyższym artykule starałem się zawrzeć kilka cennych wskazówek, które pomogą Ci przygotować się do tej trudnej pogadanki z dzieckiem i wyjaśniłem czego mniej więcej możesz się spodziewać z jego strony podczas takiej rozmowy.
Jeśli nie jesteś w stanie samodzielnie poradzić sobie z tym problemem, dobrym rozwiązaniem może się okazać pomoc psychologa lub terapeuty.
Na czas rozmowy będziesz bowiem musiał/a wyciszyć własne emocje i skupić się na tym, by rzeczowo przekazać dziecku wszystko to, co teraz najważniejsze. Trzymam kciuki za Twoje powodzenie w tej trudnej misji.
Może Cię zainteresować: Jak przeżyć rozwód?
