Rozwód to nie tylko zakończenie związku małżeńskiego, ale również początek często długotrwałego procesu porządkowania wspólnych spraw – w tym kwestii majątkowych. Podział majątku to istotny etap rozliczania się z przeszłością małżeńską, w momencie gdy wspólność majątkowa wygasła. Nawet jeśli emocje po rozwodzie już opadły, a byli małżonkowie żyją osobno, warto zadbać o uregulowanie spraw majątkowych. Pozwoli to uniknąć niepotrzebnych konfliktów w przyszłości, a także zabezpieczyć interesy obu stron. Podział majątku wspólnego może budzić wiele emocji i pytań, zwłaszcza gdy między małżonkami istnieje spór co do podziału. W artykule odpowiemy na najważniejsze pytania związane z tym, do kiedy można żądać podziału majątku po rozwodzie oraz czy takie roszczenie się przedawnia oraz kiedy najlepiej złożyć wniosek.
Termin na podział majątku
Jak długo po rozwodzie można wnieść o podział majątku? W polskim prawie brak jest konkretnego terminu, w którym były małżonek musi wystąpić z wnioskiem o podział majątku po rozwodzie. Oznacza to, że nie obowiązuje żaden sztywny termin – można to zrobić zarówno bezpośrednio po rozwodzie, jak i po kilku, a nawet kilkunastu latach.
Rozliczenie majątku wspólnego może zostać dokonane w drodze:
- umowy między byłymi małżonkami – jeśli istnieje porozumienie co do sposobu podziału, można zawrzeć umowę cywilnoprawną (a w przypadku nieruchomości – w formie aktu notarialnego),
- postępowania sądowego – w przypadku braku zgody, konieczne jest złożenie wniosku do sądu rejonowego właściwego dla miejsca położenia majątku lub zamieszkania jednej ze stron.
Przedawnienie roszczeń o podział majątku
Czy roszczenie o podział majątku się przedawnia? Odpowiedź brzmi nie. Zgodnie z orzecznictwem i doktryną prawa cywilnego, roszczenia majątkowe po rozwodzie nie ulega przedawnieniu. Oznacza to, że nawet wiele lat po rozwodzie można złożyć wniosek o podział majątku – zarówno w trybie sądowym, jak i poprzez umowę.
Kiedy najlepiej złożyć wniosek o podział majątku?
Gdy wyrok rozwodowy jest już prawomocny, można bez przeszkód zająć się podziałem majątku. Chociaż nie istnieje obowiązek natychmiastowego dzielenia majątku po rozwodzie, to warto rozważyć złożenie wniosku stosunkowo szybko. Dlaczego? Oto powody, dla których warto rozważyć założenie sprawy o podział majątku w niedługim czasie po rozwodzie:
- dostępność dokumentów i dowodów – z biegiem lat trudniej będzie udowodnić, które składniki majątkowe wchodziły w skład majątku wspólnego;
- zmienność wartości majątku – ceny nieruchomości, ruchomości czy innych aktywów mogą ulec znacznym zmianom, co może komplikować ustalenie aktualnej wartości i zasadności żądań;
- zmiany w sytuacji życiowej stron – nowi partnerzy, dzieci, kredyty, zmiany majątkowe – wszystko to może wpłynąć na przebieg i rozstrzygnięcie sprawy.
Z tych powodów sprawa o podział majątku powinna zostać wszczęta jak najszybciej po rozwodzie, szczególnie jeśli istnieją sporne kwestie lub wartość majątku jest znaczna. Im szybciej zostanie złożony wniosek, tym łatwiej będzie przeprowadzić postępowanie i zabezpieczyć swoje interesy majątkowe
Warto zaznaczyć, że wniosek o podział majątku wspólnego można wnieść już w trakcie sprawy rozwodowej. Sąd zajmie się rozpoznaniem tego wniosku podczas postępowania o rozwód tylko w sytuacji, jeśli nie spowoduje to nadmiernego przedłużenia postępowania. Jest to dobre rozwiązanie, jeśli byli małżonkowie są zgodni, co do podziału i chcą załatwić wszystko „za jednym razem”.
Czy można podzielić majątek po kilku latach od rozwodu?
W praktyce polskich sądów zdarza się, że podział majątku dokonywany jest nawet 10, 15 czy 20 lat po rozwodzie. Sprawy majątkowe po rozwodzie nie mają ustawowego ograniczenia czasowego, które by to uniemożliwiało.
Warto jednak pamiętać, że im więcej czasu upłynie od rozwodu, tym większe mogą być trudności dowodowe – np. brak dokumentów, zatarcie się szczegółów, sprzedaż majątku, zmiany właścicielskie. Może to prowadzić do komplikacji i wydłużenia postępowania sądowego.
