Wiele małżonków z różnych względów ma zawartą umowę rozdzielności majątkowej. Wówczas może pojawić się pytanie – czy rozdzielność majątkowa wpływa na emeryturę po mężu? Otóż nie wpływa. Wiele osób nie wie, że w niektórych sytuacjach przysługuje emerytura po zmarłym małżonku nawet jeżeli małżonkowie byli rozwiedzeni. Kiedy małżonek ma prawo do pobierania świadczenia po zmarłym byłym małżonku?
Czy przy rozdzielności majątkowej przysługuje renta rodzinna?
Renta rodzinna a rozdzielność majątkowa to temat, który w dzisiejszych czasach ciekawi wielu. Tzw. intercyzy są bowiem często zawierane przez małżonków.
Rozdzielność majątkowa nie jest przeszkodą do tego, aby małżonek nabył prawa do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku. To, czy przysługuje renta rodzinna, nie zależy od tego, jaki był ustrój majątkowy między małżonkami, ale od tego, czy osoba ubiegająca się o świadczenie pozostawała w związku małżeńskim w momencie śmierci osoby ubezpieczonej. Renta po małżonku przy rozdzielności majątkowej będzie zatem co do zasady się należeć.
Rozdzielność majątkowa a dziedziczenie emerytury to temat, który może budzić wiele pytań, choć w rzeczywistości emerytura nie podlega dziedziczeniu w prawnym sensie. Dziedziczenie emerytury to pojęcie używane potocznie, z prawnego punku widzenia po zmarłym małżonku może przysługiwać renta rodzinna, której wysokość zależy od wysokości emerytury zmarłego małżonka. ZUS po śmierci małżonka może przyznać rentę rodzinną, jeśli wdowa lub wdowiec spełnia określone warunki ustawowe.
Czy można dostać emeryturę po byłym małżonku?
Inaczej niż w przypadku rozdzielności majątkowej wygląda sytuacja, kiedy doszło do rozwodu. Wówczas co do zasady rozwiedziony małżonek nie dostanie emerytury czy renty po swoim byłym małżonku. Istnieją tu jednak pewne wyjątki. Jakie prawa do emerytury ma były małżonek?
Były małżonek może uzyskać rentę rodzinną po zmarłym, jeśli w dniu śmierci małżonka były małżonek miał prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową. Dodatkowo były małżonek musi spełniać warunki wiekowe lub zdrowotne – mieć co najmniej 50 lat lub być niezdolnym do pracy lub wychowywać dziecko uprawnione do renty rodzinnej.
Osoba owdowiała, która nie spełnia ustawowych warunków do otrzymywania renty rodzinnej, ale nie posiada własnych środków utrzymania, może uzyskać to świadczenie:
- przez okres jednego roku od dnia śmierci małżonka,
- lub na czas udziału w zorganizowanym kursie zawodowym, który przygotowuje do podjęcia pracy – jednak nie dłużej niż przez dwa lata od śmierci małżonka.
Jakie świadczenia należą się po zmarłym małżonku przy rozdzielności majątkowej?
Rozdzielność majątkowa nie wyklucza prawo do świadczeń po zmarłym małżonku. Świadczenia będą przysługiwały niezależnie od tego, czy obowiązywała rozdzielność majątkowa, czy wspólność.
Obecnie w razie śmierci małżonka, małżonek może albo zachować własną emeryturę, albo decyduje się pobierać 85 proc. emerytury zmarłego małżonka, tzw. rentę rodzinną. Od 1 lipca 2025 r. będzie można pobierać:
- 100 proc. własnego świadczenia i 15 proc. renty rodzinnej lub
- 100 proc. renty rodzinnej i 15 proc. własnego świadczenia.
Dodatkowo po śmierci małżonka przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu zasiłek pogrzebowy. Jeżeli zmarły miał polisę na życie należy zgłosić fakt śmieci do ubezpieczyciela, a ubezpieczyciel wypłaci należne odszkodowanie na rzecz uposażonego wskazanego w polisie.
Czy rozwód wyklucza emeryturę po małżonku?
Po rozwodzie małżonek, który w chwili śmierci byłego współmałżonka nie pozostawał z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli miał w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową, a także w chwili śmierci byłego małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci.
Co ważne, prawo do wypłaty renty rodzinnej, ustanie w momencie zawarcia nowego związku małżeńskiego.
