Alimenty – wszystko, co musisz o nich wiedzieć
Alimenty czyli świadczenia alimentacyjne mogą zostać zasądzone na rzecz byłego małżonka lub wspólnego dziecka. Możesz je uzyskać na drodze postępowania sądowego, składając zaopatrzony we wszystkie niezbędne informacje i załączniki pozew do właściwego sądu lub na drodze porozumienia. To drugie musi jednak zostać zaakceptowane przez stronę przeciwną.
Obowiązek alimentacyjny ma charakter stały i obligatoryjny. Kwestia alimentów budzi jednak wiele wątpliwości. Kiedy ustanie obowiązek płacenia alimentów? Czy można je podwyższyć lub obniżyć? Do jakiego sądu najlepiej założyć pozew i trzeba w nim napisać? Co zrobić, aby wyrok był korzystny? Jak przebiega egzekucja, jeśli dłużnik zalega z płaceniem świadczenia na czas? Na wszystkie te i inne związane z alimentami pytania odpowiem Ci w poniższym kompendium wiedzy.
Alimenty na dziecko
Jak przewiduje kodeks rodzinny i opiekuńczy, matka lub ojciec dziecka zawsze może wystąpić z pozwem o alimenty na Wasze wspólne dziecko. Obowiązek zapewnienia dziecku środków utrzymania, do życia i kształcenia się zawsze leży po stronie obojga rodziców. Nie mówiąc już o tym, iż sytuacja majątkowa po rozwodzie i podziale majątku najczęściej ulega dużej zmianie.
Jeśli nie potraficie dojść pomiędzy sobą do porozumienia, jedynym rozwiązaniem będzie skierowanie pozwu do sądu rejonowego. Musisz w nim udowodnić, że kwota, o którą wnioskujesz jest słuszna. Wszystkie rzeczowe dowody i argumenty postawią Cię na o wiele lepszej pozycji już na samym starcie.
O tym, co musi znaleźć się w pozwie o alimenty kierowanym do sądu i w jaki sposób go napisać pisałem szerzej w artykule: Pozew o alimenty
Separacja a alimenty
Bardzo często spotykam się z pytaniem klientów, czy roszczenie o alimenty obowiązuje także, jeśli aktualnie są oni w separacji. Separacja i rozwód to dwa bardzo pokrewne pojęcia, choć mają różne znaczenie. Jeśli jednak jesteś z żoną czy mężem w separacji i macie małoletnie dziecko, w tym momencie zawsze powstaje obowiązek alimentacyjny na jego rzecz. Jeśli sąd w wyroku separacyjnym uzna, że jesteś wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego, były małżonek czy małżonka będzie uprawniona do tego, aby otrzymywać od Ciebie alimenty.
Więcej na ten temat przeczytasz we wpisie: Separacja a alimenty
Uchylenie obowiązku alimentacyjnego
Inne zasadne pytanie, z którym bardzo często się spotykam brzmi: do kiedy trzeba pokrywać koszty utrzymania czy kształcenia się dziecka? Większość uważa, że tak długo, jak syn czy córka się uczy, tak długo będą musieli płacić alimenty, pokrywając koszty utrzymania i wychowania. Okazuje się jednak, iż wcale nie jest tak, że możesz po prostu uiszczać alimenty z dnia na dzień. Czy dzieje się tak nawet, jeśli młody dorosły ma już pewne możliwości zarobkowe? Jak możesz uchylić ten obowiązek?
O tym przeczytasz w artykule: Uchylenie obowiązku alimentacyjnego
Alimenty na dorosłe dziecko
Tak naprawdę nie ma jednego ściśle określonego terminu, w którym musisz przestać uiszczać alimenty. Moment ten następuje wtedy, kiedy dziecko się usamodzielni. Najczęściej więc jest to zależne od jego możliwości zarobkowych i majątkowych. Co jednak, jeśli Twój potomek decyduje się na drugie studia albo przeciwnie – zamierza przerwać naukę wcześniej, niż się spodziewałeś?
Odpowiedzi na te i podobne dylematy znajdziesz w artykule: Alimenty na dorosłe dziecko
Wysokość alimentów
Wysokość alimentów względem dziecka wynika z orzeczenia sądowego lub porozumienia, które możesz zawrzeć z byłą żoną czy mężem. Jak jednak sprawiedliwie ustalić, w jakiej części koszty utrzymania, wychowywania i kształcenia dziecka powinien pokryć ojciec, a w jakiej matka? Bazując na własnym doświadczeniu, mogę Ci powiedzieć, że procesy mające ustalić kwotę świadczeń na dziecko, zazwyczaj budzą mnóstwo emocji. Musisz także wiedzieć, że aby kwota, którą chcesz otrzymać, znalazła się w wyroku, czeka Cię wiele przygotowań. Nie unikniesz zgromadzenia odpowiednich dowodów oraz dokonania niezbędnych obliczeń. Jakich? Przeczytasz o tym tutaj: Wysokość alimentów
Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka
W niektórych sytuacjach obowiązek alimentacyjny wygasa. Nie jest to jednak wcale uzależnione od tego, czy Wasz potomek ukończył już 26 rok życia. Obowiązek uiszczania konkretnej kwoty na życie i kształcenie dziecka nie zależy także od tego, jakie jest uzyskane przez niego wykształcenie. Czasem nawet dzieje się tak, że będziesz musiał nadal wysyłać comiesięczny przelew, chociaż Twój syn czy córka skończyli studia już kilka lat temu. Zapewne chciałbyś jednak także poznać sytuacje, w których obowiązek uiszczania alimentów może wygasnąć wraz z osiągnięciem przez dziecko pełnoletności. Tą kwestię szczegółowo opisałem w artykule: Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego.
Niedostatek
Zastanawiasz się pewnie, co słowo niedostatek ma wspólnego z alimentami. Otóż, okazuje się, że bardzo dużo. Zgodnie z definicją, niedostatek jest pewnym niedoborem. Mamy z nim do czynienia wówczas, jeśli wykorzystujesz całe swoje siły i wszystkie możliwości, ale pomimo tego nie jesteś w stanie zaspokoić swoich najważniejszych potrzeb w całości czy nawet w części. Jeśli znajdujesz się w niedostatku, możesz żądać alimentów na siebie od byłego małżonka. I to nawet wtedy, kiedy nie został on wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego. Oprócz tego, niedostatek to także stan, w którym możesz ubiegać się o otrzymanie alimentów od rodzeństwa, wnuków czy dziadków. Jak to możliwe? Wszystkie te kwestie szczegółowo opisałem w podlinkowanym artykule: Niedostatek
Alimenty od dziadków
W niektórych sytuacjach zdarza się, że zakres obowiązku alimentacyjnego może zostać rozszerzony przez sąd także na dziadków. Choć zapewne nie każdy o tym słyszał, w praktyce takie sytuacje mają miejsce… stosunkowo często. Pewnie nawet nie musisz sobie tego wyobrażać – a być może nawet znasz to z praktyki. Załóżmy jednak, że ojciec dziecka powinien łożyć na jego utrzymanie 900 zł miesięcznie. Oficjalnie jednak zarabia najniższą stawkę czy też nie ma żadnej legalnej pracy i oczywiście nie prowadzi też działalności. Nazywając rzeczy po imieniu: zwyczajnie uchyla się od uiszczania alimentów. W niektórych sytuacjach świadczenia zostaną wypłacone z funduszu alimentacyjnego pomocy społecznej. Komornik ma jednak szerokie pole do popisu co do tego, jak zmusić dłużnika alimentacyjnego do wywiązywania się ze swoich obowiązków. Jednym z nich jest fakt, iż w niektórych sytuacjach obowiązek alimentacyjny rodziców przechodzi na dziadków. Ci zaś raczej nie będą zadowoleni z tego, iż muszą pokrywać zobowiązania syna. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj: Alimenty od dziadków
Alimenty wstecz
Chyba każdy z nas zna powiedzenie mówiące o tym, że prawo nie działa wstecz. Czy jednak zawsze jest ono zasadne? A może istnieje jakiś wyjątek od reguły? Okazuje się, że w niektórych przypadkach istnieje. Niestety jednak nie jest tak zawsze. Alimenty wstecz, czyli świadczenia wypłacone za czas zanim złożyłeś pozew o ich przyznanie mogą zostać przyznane przez sąd w wyjątkowych sytuacjach. Dzieje się tak, kiedy istnieją niezaspokojone potrzeby osoby uprawnionej obejmujące właśnie okres przed złożeniem pozwu. Mówimy tutaj na przykład o niezapłaconych długach (na przykład za czynsz czy leczenie). Musisz jednak pamiętać o tym, że alimenty wsteczne nie zostaną przyznane na pokrycie zobowiązań, które dłużnik zaciągnął, aby zaspokoić potrzeby dziecka czy też Twoje. Jeżeli więc sprawa długów dotyczy kosztów bieżącego utrzymania się, niestety masz małe szanse na to, by sąd zaakceptował taki wniosek. Więcej informacji znajdziesz w innym moim artykule: Alimenty wstecz
Kalkulator alimentów
We wniosku o alimenty musisz szczegółowo wyliczyć, ile kosztuje Cię pokrycie wszystkich potrzeb swoich lub dziecka. Nie ominą Cię zatem obliczenia dotyczące wydatków na odzież, żywność, rozrywkę, kształcenie czy nawet środki czystości oraz inne niezbędne do codziennej egzystencji przedmioty. Roczne, a następnie miesięczne obliczenie wszystkich wydatków tego rodzaju, może być trudne. Musisz jednak przecież wiedzieć, jakiej kwoty należy żądać od drugiego małżonka, zatem wykonanie niezbędnych podsumowań Cię nie ominie. Czy istniejące w Internecie kalkulatory alimentów są dobrym rozwiązaniem? Myślę, że ten dylemat szczegółowo rozwiążą dla Ciebie moje rozważania, które opisałem w tekście: Kalkulator alimentów
Obniżenie alimentów
Alimenty możesz po czasie obniżyć. Oczywiście nie w sposób samodzielny, po prostu zmniejszając kwotę przelewu. Najczęściej sprawa o obniżenie świadczeń wymaga skierowania odpowiedniego pisma do sądu. Rzadziej – choć również jest to możliwe – można zmniejszyć zasądzoną kwotę na mocy porozumienia pomiędzy stronami. Kiedy można starać się o obniżenie zasądzonej sumy? Jedynie wtedy, jeśli wiesz, że zdołasz udowodnić, że znacznie zmieniła się sytuacja Twoja materialna czy możliwości odnośnie zatrudnienia. Na przykład, jeśli straciłeś pracę i w związku ze złym stanem zdrowia (udokumentowanym) nie jesteś w stanie znaleźć nowej, uległeś wypadkowi, czy też… Twoja rodzina się powiększyła. Więcej na temat obniżki świadczeń dowiesz się z mojego wpisu: Obniżenie alimentów
Podwyższenie alimentów
Jak wiadomo, potrzeby dziecka znacznie wzrastają wraz z jego wiekiem. Wszystkie usprawiedliwione potrzeby kosztują coraz więcej. Rośnie zresztą również koszt edukacji dziecka, zmieniają się nawyki żywieniowe czy odzieżowe. Jeśli uważasz, że kwota zasądzona przez sąd jest zbyt niska, zawsze możesz złożyć pozew o podwyższenie alimentów. Podobnie jak w poprzednim przypadku, musisz udowodnić w nim, że obecne potrzeby dziecka są o wiele większe poprzez szczegółowe przedstawienie poniesionych na nie wydatków. Więcej na ten temat przeczytasz we wpisie: Podwyższenie alimentów
Alimenty na dziecko pełnoletnie
Zastanawialiśmy się już wyżej nad kwestiami pokrywania kosztów wychowania i życia dziecka, które ukończyło osiemnasty rok życia. Choć formalnie pełnoletnie, w praktyce zazwyczaj okazuje się, iż wiek jest tylko liczbą, po której przekroczeniu Twój potomek wciąż będzie potrzebował Twojej pomocy. Jeśli dalej nie jest w stanie samodzielnie stanąć na nogi, nie ma bata – musisz mu pomóc. Chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie wszystkich jego potrzeb. Mowa tutaj na przykład o odziedziczonym w spadku mieszkaniu. Więcej o tym dowiesz się z wpisu: Alimenty na dziecko pełnoletnie
Zmiana rodzica zobowiązanego do zapłaty alimentów
Załóżmy, że to ojciec został zobligowany do tego, aby uiszczać alimenty w kwocie widniejącej w wyroku. Czy zatem jest możliwe, aby po upływie roku, to matka uiszczała alimenty na potomka w takiej samej wysokości? Po rozwodzie dziecko zazwyczaj zostaje przy jednym z małżonków. Najczęściej jest to matka, szczególnie jeśli mowa o maluchu. Jeśli dzieci są starsze, sąd może wziąć pod uwagę ich zdanie co do tego, z kim chcieliby mieszkać. Oczywiście nie jest tak, że jeśli opieka zostanie przyznana matce, ojciec nie będzie miał kontaktu z dzieckiem. Najpewniej będzie spędzał z nim weekendy, a może również jeden dzień w tygodniu. Wszystko zależy od sądu. Zawsze jednak to ten rodzic, który ma pod opieką dziecko przez większość czasu, otrzymuje świadczenie. Kiedy jednak sytuacja się odwróci… No właśnie: co wtedy? O tym przeczytasz we wpisie: Zmiana rodzica zobowiązanego do zapłaty alimentów
Zabezpieczenie alimentów
Jak zapewne wszyscy doskonale wiedzą, rozwody mogą trwać nie tylko kilka miesięcy, ale i nawet… kilka lat. Oczywiście w skrajnych przypadkach. Co jednak z finansami Twoimi i dzieci przez cały ten okres? Wraz ze wnioskiem o rozwód warto złożyć również taki o zabezpieczenie alimentów. Jeśli sąd zdecyduje się rozstrzygnąć go pozytywnie, może zabezpieczyć określoną kwotę na potrzeby rodziny lub jedynie Waszych wspólnych dzieci. W jakiej sytuacji rozsądne będzie wystąpienie z wnioskiem o zabezpieczenie świadczenia? Tego dowiesz się z lektury artykułu: Zabezpieczenie alimentów
Ponowny ślub i świadczenia alimentacyjne na rzecz byłej żony (męża)
Twoja była żona czy Twój były mąż zdecydował się na nowo ułożyć sobie życie i po Waszym rozwodzie poślubił/wyszedł za kogoś innego. Załóżmy, że przed tym wydarzeniem, co miesiąc uiszczał na Twoją rzecz alimenty przyznane przez sąd. Czy zatem obowiązek alimentacyjny wygasa z dniem zawarcia przez niego nowego związku małżeńskiego? Co możesz zrobić, jeśli wiesz, że nie jesteś w stanie samodzielnie się utrzymać – na przykład z racji problemów zdrowotnych? I inaczej, co jeśli to Ty otrzymywałeś alimenty, ale wchodzisz w związek małżeński z kimś innym? Podpowiem Ci o tym we wpisie: Ponowny ślub i świadczenia alimentacyjne na rzecz byłej żony (męża)
Jak długo będę płacić alimenty na rzecz byłego małżonka?
Z powyższą kwestią powiązana jest jeszcze druga, dotycząca odwiecznej rozterki – czy istnieje jakikolwiek sposób na to, aby przestać uiszczać przyznane przez sąd okręgowy świadczenia na rzecz byłego współmałżonka? Czy jeśli jego poziom życia znacznie się zmienił, możesz wystąpić z wnioskiem o ich uchylenie? Po informacje na ten temat zapraszam Cię do artykułu: Jak długo będę płacić alimenty na rzecz byłego małżonka.
