Czy w każdej chwili można zrobić rozdzielność majątkową?

Spis treści
Czy rozdzielność majątkową można wprowadzić w dowolnym momencie?


adwokat Iwo Klisz

Jak i gdzie możesz liczyć na moją pomoc?

Zapraszam na nasz kanał YouTube

Jak podzielić majątek? - pobierz darmowy poradnik

Główne Tematy

Co do zasady z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami wspólność ustawowa. Małżonkowie mogą jednak postanowić inaczej i ustanowić rozdzielność majątkową. Czy można w każdej chwili zrobić rozdzielność – to pytanie zadaje sobie wiele osób, które chcą zabezpieczyć swój majątek w trakcie trwania małżeństwa. Można! Jak ustanowić rozdzielność majątkową i na co zwrócić uwagę?

Czy można w każdej chwili zawrzeć rozdzielność majątkową?

Tak, rozdzielność majątkową (potocznie określana także jako intercyza) możesz zawrzeć w każdej chwili trwania małżeństwa. Co więcej, możesz ją nawet zawrzeć przed wstąpieniem w związek małżeński. Wówczas w jej wyniku nie powstanie wspólność majątkowa – każdy z małżonków od początku trwania małżeństwa będzie miał swój majątek odrębny. Intercyza w trakcie małżeństwa obowiązuje natomiast od dnia podpisania umowy notarialnej, a nie wstecz.

Oprócz intercyzy u notariusza i orzeczenia sądu przepisy przewidują ustanowienie rozdzielności z mocy prawa. Przesłankami powstania rozdzielności jest m.in. rozwód, ubezwłasnowolnienie jednego z małżonków czy ogłoszenie upadłości.

Czy potrzebna jest zgoda małżonka?

Jeżeli chcemy zawrzeć umowę rozdzielności majątkowej u notariusza, to niezbędna jest obecność i zgoda obojga małżonków. Często jednak zdarza się tak, że jeden z małżonków nie wyraża zgody na ustanowienie rozdzielności – czy to z powodu obaw finansowych, czy też z powodu nałogu. Drugi małżonek nie jest wówczas bez wyjścia.

Rozdzielność majątkowa może zostać ustanowiona przez sąd, nawet bez zgody jednego z małżonków. Aby sąd orzekł rozdzielność majątkową, należy zainicjować postępowanie, składając do sądu pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej. Jak stanowi kodeks rodzinny i opiekuńczy sąd orzeknie rozdzielność jeżeli występują ważne powody, które uzasadniają takie rozstrzygnięcie.

A więc pytanie co takimi ważnymi powodami może być? Sąd bada w tym zakresie każdą sprawę indywidualnie. Najczęściej jednak wystarczającym powodem jest np. zagrożenie interesów majątkowych jednego z małżonków np. gdy:

  • małżonkowie są w separacji faktycznej
  • małżonek zaciąga długi bez wiedzy i zgody współmałżonka
  • małżonek prowadzi działalność gospodarczą przynoszącą straty
  • małżonek jest uzależniony od hazardu, alkoholu, narkotyków
  • małżonek jest rażąco niegospodarny
  • małżonek zatrzymuje majątek wspólny wyłącznie dla siebie.

Również i podział majątku może zostać dokonany na drodze umowy zawartej u notariusza lub – w razie sporu – przez postępowanie sądowe.

Czy rozdzielność działa wstecz?

Rozdzielność z datą wsteczną jest możliwa. Jednak może orzec ją jedynie sąd i tylko wtedy kiedy przemawiają za tym szczególne okoliczności.

Co do zasady bowiem możliwe są poniższe scenariusze:

  • Rozdzielność z datą podpisania aktu rozdzielności majątkowej u notariusza – podpisując rozdzielność u notariusza nie można wskazać daty wstecznej. 
  • Rozdzielność z datą złożenia pozwu do sądu – co do zasady sąd orzeka rozdzielność właśnie z datą złożenia pozwu, jeżeli ma być to inna data, to musimy o to zawnioskować i odpowiednio uargumentować nasze stanowisko.
  • Rozdzielność z konkretną datą wsteczną – może orzec o niej wyłącznie sąd. Data może być datą wcześniejszą od dnia złożenia pozwu, nawet o kilka miesięcy czy kilka lat.

Orzeczenie rozdzielności z datę wsteczną jest szczególnie ważne w sprawach związanych z ochroną majątku przed egzekucją lub dzieleniem dorobku.

Jak ustanowić rozdzielność u notariusza?

Ustanowienie rozdzielności u notariusza jest bardzo prostym i szybkim rozwiązaniem. Zwykle nie zajmuje dłużej niż 20 minut. Chcąc ustanowić rozdzielność majątkową u notariusza, należy wraz z małżonkiem stawić się w kancelarii notarialnej. Zwykle potrzebne są jedynie dowody osobiste małżonków (do potwierdzenia ich tożsamości) oraz akt małżeństwa (jeżeli rozdzielność zawierana jest po ślubie). Notariusz sporządza umowę majątkową małżeńską o ustanowieniu rozdzielności majątkowej, odczytuje ją stronom i – po akceptacji – dokument zostaje podpisany.

To, co warto wiedzieć i o co zapyta nas notariusz to rodzaj rozdzielności, jaki chcemy zawrzeć.

  • Umowna rozdzielność majątkowa (zwykła) – najczęściej stosowana, na jej mocy od dnia podpisania aktu notarialnego każdy z małżonków ma swój majątek odrębny.
  • Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków – każdy z małżonków ma swój majątek, ale w razie rozwodu lub śmierci następuje wyrównanie dorobków – czyli porównanie, kto „więcej zyskał” w czasie trwania małżeństwa.

Warto wiedzieć, że małżonkowie nie zawsze muszą wybierać pomiędzy pełną wspólnością majątkową a całkowitą rozdzielnością. Polskie prawo dopuszcza również możliwość modyfikowania ustawowego ustroju majątkowego, czyli dostosowania go do indywidualnych potrzeb danej pary. Istnieje także możliwość:

  • Rozszerzenia wspólności majątkowej – polega na tym, że małżonkowie włączają do majątku wspólnego składniki, które normalnie byłyby majątkiem osobistym.
  • Ograniczenia wspólności majątkowej – w tym przypadku małżonkowie wyłączają z majątku wspólnego pewne składniki, które normalnie by do niego należały.
Picture of adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

Wspólnik zarządzający w "Klisz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych". Specjalista z zakresu prawa rodzinnego, rozwodów i podziału majątku, były wykładowca akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim. tel. 695 560 425, e-mail: [email protected]

Jak mogę Ci pomóc?
Czekam na wiadomość od Ciebie

tel. kom. 695 560 425
tel. 71 740 50 00

podział majątku wrocław

Skontaktuje się ze mną teraz!

WROCŁAW – WARSZAWA – POZNAŃ – KATOWICE – GDAŃSK – KRAKÓW – BYDGOSZCZ