Rozwód bez orzekania o winie
Jak wygląda rozwód bez orzekania o winie? Żeby orzec rozwód za porozumieniem stron sąd najczęściej przesłucha tylko strony, żeby ustalić czy rzeczywiście doszło do rozpadu małżeństwa. Sąd nie orzeka o winie, więc nie przeprowadzi innych dowodów (np. z przesłuchania świadków czy raportu agencji detektywistycznej).
Co ciekawe to właśnie w ten sposób najczęściej kończy się sprawa o rozwód. Tak wynika z mojego doświadczenia zawodowego, ale również ze statystyk publikowanych przez wymiar sprawiedliwości.
Co musisz wiedzieć zanim zdecydujesz się na rozwód bez orzekania o winie?
Aby sąd mógł rozwiązać małżeństwo przez rozwód bez orzekania o winie, oboje małżonkowie muszą złożyć zgodny wniosek w tym przedmiocie. W przeciwnym razie, co najmniej jedno z Was zostanie uznane za winnego rozkładu pożycia.
Sprawa o rozwiązanie małżeństwa bez orzekania o winie trwa z reguły znacznie krócej, niż postępowanie z orzekaniem o winie.
Do zakończenia sprawy często wystarczą jedna, góra dwie rozprawy. Mając na uwadze to, że rozprawy wyznaczane są średnio co 2 – 3 miesiące, sprawa o rozwód bez orzekania o winie może zakończyć się nawet przed upływem pół roku od chwili złożenia powództwa o rozwód.
Trzeba pamiętać o tym, że to ten, kto twierdzi, iż drugi małżonek ponosi wyłączną winę za rozpad małżeństwa musi ten fakt udowodnić.
W tym obowiązku nie będzie Cię wyręczał Sąd. Strony same muszą przedstawiać i powoływać odpowiednie dowody. Pamiętaj, że Twoje twierdzenia to bardzo słaby dowód.
W sprawach rozwodowych z reguły podstawowym źródłem dowodowym są zeznania świadków. Zwróć uwagę na to, że konieczność przesłuchania świadków będzie wiązać się wyznaczaniem kolejnych rozpraw, przez co czas trwania sprawy rozwodowej może się znacznie przedłużyć (nawet do kilku lat).
W sytuacji, gdy domagasz się rozwodu bez orzekania o winie, zazwyczaj przesłuchanie świadków w ogóle nie jest konieczne. Wystarczą Twoje zeznania, na postawie których sąd stwierdzi, że w Waszym małżeństwie nastąpił rozkład pożycia.
Orzeczenie winy wymaga większej inicjatywy dowodowej. Średnio każda ze stron wskazuje około trzech do pięciu świadków, choć zdarza się, że małżonkowie zgłaszają wniosek o przesłuchanie ośmiu lub więcej osób. Stara, dobra zasada mówi o tym, że lepiej, by do sądu zostało wezwanych trzech dobrych świadków niż dziesięciu średnio zorientowanych.
Pamiętaj też, że świadkowie chorują, mają plany wakacyjne, wyjazdy służbowe. Jeśli świadek usprawiedliwi swoją nieobecność na rozprawie, sąd odroczy sprawę. Czyli przesłucha ponownie tego świadka za 2 – 3 miesiące.
Pozew o rozwód bez orzekania o winie
Czym różni się treść pozwu rozwodowego z orzekaniem o winie, od pozwu o rozwód bez orzekania o winie?
Sam początek pozwu (tzw. petitum) wygląda bardzo podobnie, poza tym kluczowym wnioskiem, w którym należy zaznaczyć, że domagasz się rozwodu bez orzekania o winie. Bywa, że znaczne różnice dostrzega się w wydźwięku uzasadnienia.
Jeśli korzystasz z pomocy prawnika, zazwyczaj pozew rozwodowy bez orzekania o winie zostanie sformułowany przez niego w sposób bardziej powściągliwy. Często jako przyczynę rozpadu małżeństwa podaje się niezgodność charakterów i wygaśnięcie więzi, bez wdawania się w szczegóły. Bywa, że strona na końcu pozwu zaznacza, że powoła dodatkowe okoliczności, jeżeli sprawa nie zakończy się na rozwodzie bez orzekania o winie.
Ogólnikowe sformułowania pozwu mają na celu niezaognianie sytuacji. Roztrząsanie szczegółów rozpadu pożycia małżeńskiego może nie służyć sprawie i zamienić rozwód bez orzekania o winie w prawdziwą batalię. Z formalnego punktu widzenia, w uzasadnieniu pozwu małżonkowie mogą napisać co tylko zechcą. Jeśli w dalszym ciągu będą zgodni co do tego, że sąd nie ma się zajmować orzekaniem o winie, ich wniosek w tym zakresie zostanie uwzględniony.
Ważne jest również podkreślenie tego, że nastąpił rozkład pożycia małżeńskiego. Jeżeli małżonkowie tego nie zrobią, sąd może mieć wątpliwości, czy w ogóle zaistniały przesłanki rozwiązania małżeństwa. Orzeczenie rozwodu wymaga, by pomiędzy stronami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia. Rozkład pożycia jest zupełny, jeżeli małżonków nie łączny już więź fizyczna, ekonomiczna i duchowa (nie współżyją razem, nie gospodarują wspólnym budżetem, nie mam pomiędzy nimi ciepłych uczuć). By rozkład pożycia był trwały, stan taki musi istnieć od dłuższego czasu i brak jest perspektyw, by uległo to zmianie.
Rozwód bez orzekania o winie, a alimenty
To, kto ponosi winę za rozwód ma bezpośrednie przełożenie tylko na kwestie alimentacyjne, ale tylko pomiędzy małżonkami.
Wysokość alimentów na dzieci, nie ma żadnego związku ze sposobem orzeczenia rozwodu. Podobnie orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy Twojego współmałżonka nie jest równoznaczne z tym że zostanie on „ukarany” pozbawieniem albo ograniczeniem władzy rodzicielskiej, czy wąskim zakresem kontaktów, chyba że przyczyna rozpadu pożycia małżeńskiego dotyczyła też bezpośrednio małoletnich dzieci (np. przemoc domowa).
Przeczytaj:
Pisałem już o tym w innym miejscu na blogu, ale warto krótko przypomnieć, że w przypadku braku orzekania o winie małżonek może żądać od drugiego alimentów tylko w przypadku, gdy popadnie w niedostatek (stan, w którym osiągane dochody nie umożliwiają pokrycia podstawowych potrzeb). Taka sama zasada obowiązuje w przypadku orzeczenia rozwodu z winy obu stron.
Po drugie w przypadku rozwodu bez orzekania o winie drugie obowiązek alimentacyjny będzie – co do zasady – ograniczony w czasie. Po upływie 5 lat od uprawomocnienia wyroku rozwodowego nie będziesz już płacić, ani otrzymywać alimentów. Takiego ograniczenia nie ma w przypadku, gdy rozwód zostaje orzeczony z winy obu stron lub wyłącznej winy jednego z małżonków.
Zatem, jeśli sytuacja finansowa małżonka, który uważa się za niewinnego, jest dobra, kwestia ustalenia winy będzie miała znacznie czysto moralne i ambicjonalne. Oczywiście te kwestie też mają bardzo istotne znaczenie. Pytanie tylko, czy naprawdę z tego względu zdecydujesz, żeby Twoja sprawa zamiast kilku miesięcy, trwałą kilka lat.
Czy opłaca się walczyć o wyłączną winę drugiego małżonka?
Po pierwsze musisz wiedzieć, że wyłączną winę za rozkład małżeństwa ponosi tylko ta strona, której można przypisać 100% „zasługi” rozbicia związku. Jeśli sąd dojdzie do wniosku, że druga strona – choćby poprzez nieodpowiednie zachowanie wobec współmałżonka – ponosi choćby 5 % winy, zapadnie wyrok rozwiązujący małżeństwo z winy obu stron.
Jedną ze strategii w sprawach rozwodowych jest właśnie próba wykazania tych 5% winy drugiemu małżonkowi. Jeśli związek psuł się od jakiegoś czasu, taka strategia często okazuje się skuteczna. W większości takich spraw zapadają wyroki z winy obu stron. Co to oznacza?
Taki wyrok w zakresie kwestii alimentacyjnych ma podobny skutek, jak wyrok w którym nie orzekano o winie stron. Jedyna różnica polega na tym, że obowiązek alimentacyjny (powstający tylko w przypadku niedostatku drugiego małżonka) nie jest ograniczony w czasie.
Wybierając wątpliwą opcję „z wyłącznej winy drugiej strony” sprawisz, że Twoja sprawa będzie trwała latami. Musisz wiedzieć, że to kosztuje.
Zrazisz do siebie dzieci, albo zafundujesz im koszmarne dzieciństwo z rozwodem rodziców tle. Osiągniesz taki sam wynik, jak w przypadku szybkiego rozwodu bez orzekania o winie z tym, że ewentualne alimenty będziesz płacił dożywotnio.
Nie boisz się alimentów, bo drugi małżonek nie znajdzie się w niedostatku? A jeśli będzie miał wypadek lub podupadnie na zdrowiu? Będzie wtedy go wspierał do końca życia. Jeśli godzisz się na takie ryzyko, walcz o winę, a jeśli nie zdecyduj się na rozwód bez orzekania o winie.
Jakie masz alternatywy? Przeczytaj koniecznie
- Wojna pozycyjna – czyli przedłużające się postępowanie rozwodowe
- Rozwód z orzekaniem o winie
- Rozwód z winy obu stron
Rozwód bez orzekania o winie, a kontakty z dziećmi
W przypadku rozwodu bez orzekania o winie, jeżeli osoby, które weszły w związek małżeński posiadają małoletnie dzieci, jednym z najważniejszych zadań sądu jest rozstrzygnięcie w wyroku rozwodowym o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej oraz ustalenie miejsca pobytu dziecka przy którymś z rodziców.
Jakie decyzje może podjąć sąd?
Możliwe są następujące rozwiązania:
- pozostawienie pełni władzy obojgu rodzicom,
- powierzenie władzy tylko jednemu z rodziców, na ogół matce dziecka i jednoczesne ograniczenie takiej władzy w odniesieniu do drugiego z nich do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do małoletnich dzieci,
- ograniczenie władzy jednego lub obojga rodziców,
- pozbawienie władzy jednego lub obojga rodziców,
- zawieszenie władzy jednego lub obojga rodziców.
Czym kieruje się sąd?
Sąd podejmuje decyzję biorąc przede wszystkim pod uwagę dobro dzieci, a więc możliwość zaspokojenia ich wszelkich potrzeb materialnych oraz niematerialnych.
Małoletnie dzieci muszą mieć bowiem zabezpieczony harmonijny rozwój oraz zapewnione poczucie bezpieczeństwa. Pamiętaj, iż pomimo, że nastąpił trwały rozkład pożycia małżeńskiego i nie ma szans na uratowanie małżeństwa, to jednak byli małżonkowie w dalszym ciągu powinni ze sobą współdziałać dla dobra swojego potomstwa.
Kontakty z dzieckiem
Sąd wskazuje także, w jaki sposób mają wyglądać kontakty każdego z małżonków z dziećmi, chyba, że zgodnie wniosą oni, aby orzeczenie w tym przedmiocie nie zapadło.
Propozycje w tym zakresie powinny zostać sformułowane już w pozwie rozwodowym, w którym przedstawiony może zostać wniosek o ustalenie nieograniczonych kontaktów powoda z dziećmi. Rodzice mogą też przedstawić na piśmie tzw. rodzicielski plan wychowawczy, w którym zawrą propozycje, jak mają wyglądać takie kontakty. W takim wypadku, sąd na zgodne żądanie małżonków, orzeknie o takim ich kształcie, jaki został w nim zaproponowany.
Pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzica nad dzieckiem
Musisz zdawać sobie sprawę, że wystąpienie w pozwie rozwodowym o nieorzekanie o winie, nie jest dobrym rozwiązaniem, jeśli twoim zamiarem jest ograniczenie dotychczasowemu współmałżonkowi władzy rodzicielskiej, bądź władza rodzicielska ma mu być całkowicie odebrana.
Aby sąd, mógł wydać takie orzeczenie, musisz przedstawić odpowiednie dowody, które będą przemawiały za twoim stanowiskiem. W sprawie rozwodowej musi w takim przypadku dojść do ustalenia okoliczności, które wskażą, że dobro dziecka przemawia za zniesieniem lub ograniczeniem takiej władzy.
Najczęściej okoliczności tego rodzaju występują po stronie małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia. Tym samym, bardziej korzystne dla Ciebie będzie wnoszenie, aby sąd wskazał małżonka ponoszącego winę rozkładu pożycia, a więc orzekł o jego winie. Rozwód będzie wtedy co prawda trwał dłużej, jednakże w tym wypadku korzyści z takiego rozwiązania przeważają nad negatywami.
Rozwód bez orzekania o winie – alimenty na dzieci
Sąd rozstrzygając sprawę rozwodową i orzekając o zakończeniu małżeństwa, niezależnie od tego, czy zostało ono zawarte przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, czy należy do tzw. małżeństw konkordatowych, rozstrzyga również o ponoszeniu kosztów utrzymania wspólnych dzieci przez dotychczasowych małżonków, a więc o alimentach.
Fakt, iż sprawa rozwodowa toczy się bez orzekania o winie, nie ma tutaj żadnego znaczenia. Sąd bowiem orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka, zaś kwestia winy któregoś z nich za rozkład pożycia, nie ma na to najmniejszego wpływu.
Musisz pamiętać, iż obowiązek alimentacyjny wygasa tylko i wyłącznie w wyjątkowych okolicznościach, a czasami trwa nawet dożywotnio, jak w przypadku dziecka niepełnosprawnego.
Rozwód bez orzekania o winie a długi
Okoliczność, czy rozwód następuje z orzekaniem o winie, czy też bez, nie ma żadnego wpływu na długi współmałżonków oraz ich odpowiedzialność za powstałe zobowiązania.
Zasady odpowiedzialności małżonków za długi
A jak wygląda sama odpowiedzialność współmałżonków za długi?
Za wszelkiego rodzaju zobowiązania, powstałe jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego, każdy z małżonków odpowiada samodzielnie.
Z kolei za wszelkie długi, które zostały zaciągnięte już po ślubie, oboje małżonkowie ponoszą odpowiedzialność solidarną. Oznacza to, że wierzyciel, pomimo, iż sąd zdecydował nawet o podziale majątku wspólnego i między małżonkami panuje rozdzielność majątkowa, może żądać spłaty w całości od jednego z nich, bądź od obojga w odpowiedniej części.
Rozwód bez orzekania o winie a podział majątku
Jeśli małżonkowie zdecydują się na rozwód, otworzą sobie drogę do przeprowadzenia działu majątku wspólnego.
Ustanie wspólności majątkowej
W przypadku rozwodu, także bez przesądzania o winie, z chwilą uprawomocnienia się wyroku, który go orzekł, pomiędzy stronami związku małżeńskiego, przestaje istnieć ustawowa małżeńska wspólność majątkowa.
Podział majątku – przy orzekaniu rozwodu czy później?
Sprawy rozwodowe, powodujące rozdzielność majątkową pomiędzy dotychczasowymi małżonkami, nie zawsze jednak muszą kończyć się podziałem majątku wspólnego. Sąd może w wyroku rozwodowym, na wniosek jednego z małżonków podzielić majątek wspólny, tylko wtedy, gdy nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu.
Co oznacza rozwód bez podziału majątku? Konieczne będzie jego przeprowadzenie w odrębnym postępowaniu przed sądem.
Sposoby działu majątku
Klienci mojej Kancelarii często zadają pytanie: jak podzielić majątek po rozwodzie bez orzekania o winie?
Podział taki może nastąpić przez:
- podział fizyczny majątku wspólnego wspólnej, polegający na przydzieleniu poszczególnych przedmiotów majątkowych każdemu z małżonków,
- przyznanie rzeczy jednemu ze współmałżonków z obowiązkiem dokonania odpowiedniej spłaty drugiego z nich,
- licytacyjną sprzedaż rzeczy wspólnej i podział pomiędzy małżonków uzyskanej w ten sposób ceny.
Dopuszczalne jest także kumulowanie wszystkich tych sposobów.
Czy rozwód bez orzekania o winie ma wpływ w zakresie podziału majątku?
Niezależnie od tego, czy rozwód nastąpił z orzeczeniem o winie, czy bez takiego orzekania, sprawa o podział majątku ma dokładnie taki sam przebieg.
Nawet jeśli jeden z małżonków zostanie uznany za wyłącznie winnego rozkładu, ma on takie samo prawo do przypadającej mu części majątku wspólnego, co małżonek niewinny.
Najczęściej więc sąd uznaje, że małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, czego skutkiem jest orzeczenie jego równego podziału – po połowie.
Jedynym wyjątkiem jest umyślnie nierówne przykładanie się do pomnożenia majątku wspólnego i jego trwonienie, które, jeśli jest przyczyną rozwodu, przez podział majątku wspólnego skutkuje ustaleniem przez sąd nierównych w nim udziałów.
Jaki jest koszt rozwodu bez orzekania o winie?
Małżonkowie, po podjęciu decyzji o rozwodzie, często zastanawiają się: ile kosztuje pozew o rozwód bez orzekania o winie?
Na jego koszty składają się:
- opłata sądowa od pozwu – 600 złotych,
- opłata od wniosku o podział majątku – 1000 złotych. Jeśli wniosek zawiera zgodny i całościowy projekt podziału – 300 złotych,
- opłata od wniosku o orzeczenie eksmisji – 200 złotych,
- opłata od ewentualnej apelacji – 600 złotych,
- opłata skarbowa od pełnomocnictwa dla prawnika – 17 zł
Wynagrodzenie dla kancelarii prawnej z ramienia której będzie Cię reprezentował adwokat lub radca prawny jest ustalana indywidualnie z każdym klientem. Na ogół będzie to przynajmniej 3. 000 zł.
Kto ponosi koszty rozwodu bez orzekania o winie?
Klienci często pytają: kto płaci za rozwód bez orzekania o winie?
Ponieważ przy rozwodzie bez orzekania o winie nie ma strony wygrywającej i przegrywającej proces, następuje zniesienie wzajemne kosztów procesu, a więc koszty sądowe strony ponoszą po połowie. Koszty adwokata każda ze stron ponosi we własnym zakresie.
Co do opłaty sądowej wnoszonej przy składaniu pozwu, to przy rozwodzie bez orzekania o winie, pozwany musi zwrócić powodowi kwotę 150 złotych. Pozostałą część opłaty od pozwu – 300 złotych sąd zwraca wnoszącemu pozew, a więc Twój koszt całego procesu, jako powoda, zamknie się w kwocie jedynie 150 zł.
Czy przy rozwodzie bez orzekania o winie można uzyskać zwolnienie od kosztów sądowych?
Zarówno przy rozwodzie bez orzekania o winie, jak i z nim, możesz uzyskać zwolnienie od kosztów sądowych, dzięki czemu nie będziesz musiał ponosić opłat sądowych, pomimo wniesienia pozwu.
W tym celu musisz jednak, niezależnie od tego, czy zdecydowałeś się samodzielnie napisać pozew czy też skorzystać z pomocy adwokata, złożyć odpowiedni wniosek na piśmie.
Właściwy do tego jest sąd, który rozpatruje sprawę rozwodową, a więc sąd okręgowy, przy czym nie trzeba go dołączać do takiego dokumentu, jak odpis pozwu.
Oświadczenie o stanie majątkowym
Warunkiem otrzymania zwolnienia od kosztów sądowych jest wykazanie, że nie jest się w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. W tym celu konieczne jest wypełnienie urzędowego formularza oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.
Jak długo trwa rozwód bez orzekania o winie?
Jak długo trwa sprawa rozwodowa bez orzekania o winie?
Na tak zadane pytanie nie jestem w stanie odpowiedzieć całkowicie precyzyjnie, wiele bowiem zależy od indywidualnych uwarunkowań każdej sprawy, w tym jakie są przyczyny rozwodu, np. czy w grę wchodzi jedynie niezgodność charakterów współmałżonków, czy sąd musi decydować o opiece nad małoletnimi dziećmi i wysokości alimentów, czy strony wnoszą o dokonanie podziału majątku wspólnego etc..
Wiele też zależy od samego sądu i od tego jak sprawnie daną sprawę poprowadzi, czy np. zarządzi dodatkowe zobowiązanie obu stron do dokonania określonych czynności procesowych, co oczywiście wydłuży całe postępowanie.
Ile to trwa?
Musisz wiedzieć, że najczęściej na pierwszą rozprawę trzeba zaczekać ok. 3 – 4 miesięcy od momentu podjęcia przez małżonków ostatecznej decyzji i momentu złożenia pozwu w sądzie.
Potem jest już z górki…
Z mojego adwokackiego doświadczenia wynika, że jeśli strony przedstawiają sądowi zgodne stanowisko co do orzeczenia rozwodu, sprawa powinna skończyć się na wydaniu wyroku rozwodowego już na pierwszym posiedzeniu.
Czy więc warto wziąć rozwód bez orzekania o winie?
W przypadku, gdy zdecydujesz się na rozwód bez orzekania o winie, osiągniesz szereg korzyści:
- szybciej uzyskasz rozwód – postępowanie sądowe przebiegnie sprawniej,
- będziesz musiał znieść mniej stresu, ponieważ sąd nie będzie wnikał w szczegóły Twojego małżeństwa,
- zaoszczędzisz stresu dzieciom, które na ogół źle znoszą przedłużający się proces rozwodowy rodziców,
- będziesz miał większe szanse na zachowanie poprawnych relacji z byłym małżonkiem, gdyż będzie mniej okazji na wzajemne znienawidzenie się, jak ma to miejsce przy długotrwałych procesach rozwodowych,
- zaoszczędzisz pieniądze z uwagi na mniejszą wysokość opłaty sądowej od pozwu oraz niższą gratyfikację dla adwokata.
