Jedną z podstawowych cech wspólności majątkowej małżeńskiej jest to, że w czasie jej trwania nie można dokonać podziału tego majątku. Zatem pierwszym krokiem do podziału majątku wspólnego jest zniesienie panującego pomiędzy małżonkami ustroju wspólności małżeńskiej.
Jak doprowadzić do ustania wspólności majątkowej?
Sposobów jest kilka. Zdarzenia, które prowadzą do ustania wspólnoty majątku pomiędzy małżonkami można podzielić na trzy grupy:
- Określone zdarzenia, które przy okazji powodują ustanie wspólności majątkowej;
- Umowne zniesienie tej wspólności;
- Sądowe – przymusowe zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej.
Do pierwszej grupy bez wątpienia zaliczymy rozwiązanie małżeństwa przez Sąd przez rozwód. Jednym ze skutków rozwodu jest właśnie zniesienie wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami. Ten sam skutek wiąże się z sądowym orzeczeniem separacji, ubezwłasnowolnieniem jednego z małżonków (całkowitym i częściowym) a także ogłoszeniem upadłości jednego z małżonków.
Z chwilą sądowego uchylenia separacji, umorzenia lub zakończenia postępowania upadłościowego, a także uchylenia ubezwłasnowolnienia pomiędzy małżonkami ponownie dochodzi do powstania majątkowej wspólności małżeńskiej. W przypadku separacji, z ważnych powodów Sąd może utrzymać ustrój rozdzielności majątkowej.
Zniesienie wspólności majątkowej
Strony mogą dokonać umownego zniesienia wspólności majątkowej zawierając tzw. intercyzę czyli umowę zawieraną przed notariuszem. Intercyza może też zostać podpisana także przed zawarciem małżeństwa. W takim wypadku strony mogą „z góry” wyłączyć powstanie pomiędzy nimi wspólności majątkowej małżeńskiej.
Wspólność małżeńska może też powstać na skutek orzeczenia Sądu. Z wnioskiem o wydanie orzeczenia może wystąpić każdy z małżonków albo wierzyciel jednego z małżonków, jeśli wykaże, że zaspokojenie jego wierzytelności będzie wymagało dokonania podziału majątku małżonków. W tych wypadkach powstanie rozdzielności majątkowej następuje z datą wskazaną przez Sąd. Z ważnych powodów Sąd może ustalić, że wspólność majątkowa ustała pomiędzy stronami z datą wsteczną, a nawet w okresie poprzedzającym wystąpienie z takim wnioskiem.
