Przemoc psychiczna w związku

Spis treści
Przemoc psychiczna w związku


adwokat Iwo Klisz

Jak i gdzie możesz liczyć na moją pomoc?

Zapraszam na nasz kanał YouTube

Jak podzielić majątek? - pobierz darmowy poradnik

Główne Tematy

Ofiarą przemocy psychicznej w związku tak naprawdę może stać się każdy – niezależnie od płci, wieku czy statusu materialnego. Mężczyźni rzadziej zgłaszają problem przemocy psychicznej, choć ofiarami przemocy psychicznej zostać mogą zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Skutki przemocy psychicznej mogą oddziaływać na każdą sferę życia człowieka, nawet wiele lat po tym, kiedy uda mu się uwolnić od jej sprawcy.

O ile przemoc fizyczna jest łatwa do stwierdzenia i może zostać zauważona już na pierwszy rzut oka, o tyle sprawca przemocy psychicznej potrafi niekiedy kamuflować się na tyle dobrze, że jej ofiara nie potrafi tego zauważyć. Czasem następuje to dopiero wtedy, kiedy jest już za późno. W jaki sposób rozpoznać przemoc psychiczną? Spróbujmy odpowiedzieć sobie na to pytanie.

Przeczytaj także: Jak zacząć postępowanie rozwodowe

Co to jest przemoc psychiczna? Czym jest przemoc psychiczna?

Powinieneś lub powinnaś wiedzieć, że przemoc może przybrać wiele obliczy. Jeżeli uważasz, że nie jesteś ofiarą przemocy, ponieważ nie jesteś katowana do nieprzytomności, a jedynie od czasu do czasu usłyszysz niewybredny komentarz, który sprawi, że jest Ci przykro – możesz być w dużym błędzie.

Istnieje wiele tak zwanych czerwonych flag, na które trzeba zwracać baczną uwagę. To właśnie one mogą wskazywać na przemoc psychiczną, która dzieje się w Twoim lub czyimś związku. A z przemocą psychiczną, jak z każdą inną formą przemocy, zdecydowanie należy walczyć.

Według zapisów w polskim prawie, za przemoc psychiczną uważa się znęcanie nad drugą osobą przez dłuższy okres czasu. Powinieneś wiedzieć przede wszystkim o tym, że przemoc psychiczna jest traktowana jako przestępstwo.

Próbując jak najprościej zdefiniować znęcanie psychiczne, możemy napisać, że jest to powodowanie takich interakcji z drugą osobą, przez które czuje się ona źle, niekompetentnie czy wartościowo.

Do przemocy psychicznej zaliczyć możemy przede wszystkim pokrótce opisane niżej zachowania.

Przemoc psychiczna: groźby

Wszelkiego rodzaju groźby to zdecydowanie przemoc psychiczna. W przypadku przemocy psychicznej w związku będzie to na przykład wymuszanie posłuszeństwa i nakłanianie do niechcianych zachowań, a w przypadku jakiegokolwiek buntu informowanie o tym, że winowajca przemocy psychicznej odejdzie, zabierze dom, dzieci czy dopuści się zdrady.

Przemoc psychiczna: wyzwiska

Co bardzo istotne, niekoniecznie chodzi tutaj o te najbardziej wulgarne. Ofiarą przemocy psychicznej może poczuć się nawet osoba, która usłyszy „jedynie”, że jest głupia, powinna umieć zrobić coś lepiej czy ta, która zostanie określona epitetem, niebędący w mniemaniu sprawcy obraźliwym.

Przemoc psychiczna: manipulacja

Różnego rodzaju formy manipulacji to także zdecydowanie przemoc psychiczna. Poczynając od tych najprostszych, aż po te najbardziej wyrafinowane, skutkujące tym, że ofiara przemocy psychicznej nie może utrzymywać kontaktów z najbliższymi czy rozwijać się zawodowo.

Czym jest przemoc psychiczna: szantaż

Szantażowanie może sprawić, że ofiara, która została zmuszona by doświadczać przemocy psychicznej, całkowicie zamknie się w sobie, znosząc upokorzenia w milczeniu i bojąc się zrobić cokolwiek, aby nie rozjuszyć jej sprawcy. Obrazując jak najprościej: albo to zrobisz, albo…

Przemoc psychiczna: upokarzanie

Upokarzanie czy agresja werbalna, będące nie do pomylenia z przemocą fizyczną – zarówno publiczne, jak i występujące jedynie w domowym zaciszu, w zamkniętych czterech ścianach. Zaliczyć można tutaj zarówno wyśmiewanie wyglądu jak i cech charakteru.

Jesteś za gruba i chyba powinnaś poćwiczyć. Twoje koleżanki tak szybko schudły po porodzie, a Ty… W tej sukience wyglądasz jakoś pulchnie. Nie potrafisz zrozumieć nawet najprostszych rzeczy. Ktoś o Twojej inteligencji nadaje się tylko do obierania ziemniaków. I tak dalej, i tak dalej…

Co gorsza, wszystko to budzi w Tobie poczucie winy i umniejsza Twoje ja, powodując nieodwracalne skutki przemocy psychicznej.

Przemoc psychiczna: wmawianie choroby psychicznej… jej ofierze

Wmawianie choroby psychicznej jest dość wyrafinowanym sposobem na to, aby ofiara zaczęła wątpić w siebie i to, czego wcześniej była pewna, w jeszcze większym stopniu. Przemocowiec celowo próbuje wmówić drugiej osobie, że jest zapominalska, przestawia różne przedmioty i myli fakty jedynie po to, aby indagować, że partnerka jest słabsza, w pełni zdana na niego, a może nawet chora.

Często łączy się to również ze straszeniem ubezwłasnowolnieniem czy oddaniem na przymusowe leczenie w zamkniętym ośrodku, jeśli ofiara przemocy psychicznej nie będzie się zachowywać w sposób wskazany przez jej sprawcę. Dodatkowo działaniem mającym na celu jeszcze bardziej zdezorientować ofiarę może być nawet… ograniczanie snu.

Przemoc psychiczna: publiczne docinki

Wszelkie działania, których celem jest sprawienie, aby poczucie własnej wartości drugiej osoby było o wiele niższe to znęcanie psychiczne. Zaliczają się do nich również uwagi czynione publicznie, które sprawiają, że ofiara jest nie tylko zażenowana, ale i stopniowo zaczyna czuć się… nikim.

Zawsze gorsza, brzydsza, głupsza, porównywana do często niedoścignionych ideałów. W dodatku takich, których osiągnięcie i tak nie usatysfakcjonowałoby sprawcy. Rzucone mimochodem, rzekomo zabawne uwagi, poczynione na spotkaniu z bliskimi czy znajomymi, głośne komentarze w miejscach pełnych innych ludzi… To zdecydowanie przejaw przemocy psychicznej.

Przeczytaj również: Jak przeżyć rozwód?

Jak zdefiniować przemoc psychiczną?

Jak można zauważyć na podstawie wymienionych wyżej przykładów, przemoc psychiczna to przede wszystkim nieustająca agresja słowna, jednak nie tylko.

Zaliczymy do niej również lekceważące odnoszenie się do starań tej drugiej strony, wyśmiewanie jej przekonań, zwracanie się do niej z jawną pogardą, wszelkie zachowania agresywne (bądź jedynie groźby agresji), wywieranie wpływu na ofiarę oraz nadmierne kontrolowanie jej życia na różne sposoby- od przeglądania telefonu aż po zabronienie kontaktu z kimkolwiek innym niż sprawca czy zmuszeniem groźbami do zarzucenia kariery zawodowej.

Sprawcy przemocy psychicznej bardzo często uciekają się również do uzależniania ofiar przemocy od siebie – zabierając im wszelkie pieniądze i ściśle kontrolując wydatki (przemoc ekonomiczna), uniemożliwiając jej korzystanie z Internetu czy prowadzenie korespondencji, stopniowo odsuwając i finalnie całkowicie izolując je od bliskich i przyjaciół oraz całkowicie nadzorując każdy aspekt ich życia.

Stosowanie przemocy psychicznej bardzo często połączone jest z licznymi groźbami. W ich katalogu często można znaleźć te, z którymi wiąże się przemoc fizyczna, jednak nie tylko w jej klasycznym rozumieniu.

Niekontrolowane napady złości czy niszczenie często cennych rzeczy mają za zadanie pokazać ofierze, że to agresor jest górą – jest silniejszy i ma niepodzielną władzę w tej toksycznej relacji.

Osobną kategorią jest jeszcze przemoc seksualna, często związana z przemocą fizyczną. Jej sprawca, z zupełnie wypaczonym sposobem postrzegania rzeczywistości, będzie wymuszać na ofierze odbycie stosunku wówczas, kiedy on ma na to ochotę.

Jeśli nie otrzyma tego, czego oczekiwał, zacznie grozić lub przejawiać inne zachowania, wskazujące na znęcanie psychiczne. Bardzo mylnym, krzywdzącym i wręcz średniowiecznym przekonaniem jest to mówiące, że żona ma obowiązek zawsze współżyć z mężem, nawet kiedy nie ma na to najmniejszej ochoty.

Znajdując się w nieustającym poczuciu zagrożenia, ofiara najczęściej zgadza się na stosunek, w związku z czym sprawca staje się jeszcze bardziej zuchwały.

Warto zauważyć, że przestępstwem przemocy emocjonalnej można tak naprawdę określić szereg różnych zachowań.

Nie ma jednej wytartej formułki, którą można by się posługiwać, jako że przemoc psychiczna może przybrać najróżniejsze formy, a osoby dopuszczające się przemocy psychicznej działają mniej albo bardziej subtelnie. Wiedz jednak, że każda przemoc psychiczna może pozostawić głębokie rany – wcale nie na ciele, a w psychice.

Czy jestem ofiarą przemocy psychicznej?

Na pytanie czy jesteś ofiarą przemocy psychicznej, niestety, musisz odpowiedzieć sobie jak najbardziej szczerze we własnym zakresie.

Oczywiście tego rodzaju naruszenie godności osobistej podlega karze pozbawienia wolności (od 3 miesięcy do 5 lat), jednak nie istnieje tak naprawdę specjalista, który bez Twojego jasnego, klarownego i szczegółowego przedstawienia sytuacji stwierdzi, czy cierpisz z powodu przemocy psychicznej.

To Ty sam lub Ty sama musisz zadbać o swoje zdrowie psychiczne, dowiadując się czym jest przemoc emocjonalna, uczciwie stwierdzając, że od dawna nie masz już z partnerem zdrowych relacji i chcesz nareszcie przejść do samodzielnego życia, nowego, w którym nie będą Ci już towarzyszyć myśli samobójcze, ciągłe krytykowanie, niszczenie rzeczy, wahania nastroju, narzucanie swojego zdania, nieustanna kontrola, przewlekłe zmęczenie, przewlekły stres czy czytanie korespondencji, zaburzenia lękowe oraz niesłusznie obniżona samoocena.

Jak udowodnić znęcanie psychiczne?

Przemoc fizyczna, choć równie niesprawiedliwa, jest całkiem prosta do udowodnienia. Obrażenia fizyczne, odpowiednio udokumentowane czy zgłoszone, są niepodważalne i łatwe do zauważenia. Tego rodzaju widocznych śladów przemocy fizycznej niestety próżno jednak szukać w przypadku toksycznej relacji ze znęcaniem psychicznym.

Warto przede wszystkim wiedzieć o tym, że skutki przemocy psychicznej mogą oddziaływać negatywnie na ofiarę przez wiele kolejnych lat.

Z przemocą emocjonalną wiąże się wiele negatywnych konsekwencji, nie tylko dla jej zdrowia, ale również i życia. Dlatego właśnie tak ważne jest szybkie stwierdzenie, że w Twoim związku dzieje się źle.

Pogodzenie się z istnieniem problemu to jedynie pierwsza kropla w morzu tak zwanych potrzeb. Dobrym rozwiązaniem będzie skorzystanie z pomocy psychologa, terapeuty albo miejskiego ośrodka pomocy społecznej.

To właśnie tam możesz znaleźć kompetentną osobę, która podpowie Ci, w jaki sposób odejść najskuteczniej od kogoś, kto znęca się nad Tobą emocjonalnie i niszczy Ci życie. W udowodnieniu przemocy psychicznej pomocnym rozwiązaniem może się z kolei okazać skorzystanie z pomocy adwokata.

Skoro wiesz już czym jest przemoc psychiczna w związku, wyjaśnijmy sobie teraz, jakie dowody przygotować, aby jej sprawca dostał to, na co zasługuje.

Przeczytaj też: Jak przygotować się na spotkanie z adwokatem w sprawie rozwodowej?

Jak udowodnić znęcanie psychiczne? Dowody

Osoba pozostająca z Tobą w przemijającym stosunku zależności, która przejawia określone zachowania wskazane w powyższej części artykułu, zdecydowanie powinna zostać ukarana.

Przemoc werbalna i niewerbalna, ciągła agresja słowna, wzbudzanie poczucia winy, ciągłe obniżanie Twojej wartości, zarzucanie swoimi problemami, kłótnie łączące się ze zniszczeniem mienia i fakt, że nie masz już nawet ochoty na kontakt z innymi ludźmi… czyli de facto pogorszenie jakości Twojego życia, zdecydowanie zasługują na sprawiedliwy wyrok.

Aby jednak jak najsprawniej przeprowadzić postępowanie karne, Twój prawnik będzie potrzebował jak największej liczby dowodów. Jakich?

Wyjaśnienia podejrzanego oraz oskarżonego

Musisz wiedzieć o tym, że dowód z wyjaśnień (przede wszystkim strony oskarżonej o paranie się przemocą psychiczną) zawsze musi zostać bardzo dokładnie przeanalizowany i zweryfikowany.

Wszystko dlatego, że osoba podejrzana lub oskarżona wcale nie musi mówić prawdy… Jak możemy więc podejrzewać, agresor będzie próbował się wybielić kłamiąc.

Warto jednak użyć dowodu z jego zeznań, ponieważ być może uda się podkreślić sprzeczność w jego zeznaniach, czy nawet przyłapać go na kłamstwie.

Przemoc psychiczna – odpowiednia dokumentacja to podstawa

Kolejny ważny dowód, o którego skompletowanie należy zadbać to wszelkiego rodzaju dokumentacja. I nie, nie chodzi tu jedynie o tę medyczną, która mogłaby dokumentować skutki przemocy fizycznej.

W tym przypadku przyda się na przykład dokumentacja, kttóra wykaże, że sprawca dopuszczał się przemocy fizycznej lub psychicznej w kontaktach z drugim człowiekiem już w przeszłości czy taka, która przedstawi wizyty w ośrodkach pomocy, zdrowia czy leczenia psychiatrycznego.

Dobrym dowodem z dokumentów będą również zaświadczenia z terapii psychologicznych, odbycia przez agresora odwyku albo pobytów w izbach wytrzeźwień.

Oprócz tego warto przedstawić zaświadczenia o udziale w programie dedykowanym osobom, które stały się ofiarami przemocy psychicznej.

Przemoc psychiczna – Niebieska Karta

Zdecydowanie dobrym pomysłem jest także przedstawienie dowodu z tak zwanej „Niebieskiej karty”, zawierającej informację o tym, kiedy osoba, która doświadcza przemocy zdecydowała się zgłosić po pomoc, dlaczego się na to zdecydowała, jakie kroki zostały podjęte w jej sprawie oraz jaki efekt to przyniosło.

Przemoc psychiczna w związku – nagrania

Aby udowodnić znęcanie psychiczne, nie wahaj się przed nagrywaniem tego, w jaki sposób sprawca się wobec Ciebie zachowuje.

Nagrany obraz i dźwięk to bardzo skuteczne dowody w Sądzie. Co ciekawe, sprawcy również bardzo często rejestrują zachowania ofiar przemocy, co może się obrócić przeciwko nim. Sprawcy przemocy psychicznej zwykle są doskonałymi manipulatorami.

Jak pokazuje praktyka, bardzo często to właśnie nagrania są jedynym dowodem, które potrafią udowodnić przed obliczem Sądu, że ten wyglądający na przykładnego człowiek jest w stanie dopuścić się okropnych czynów.

Inni czytali także: Życie po rozwodzie

Przedstawienie dowodu z prowadzonej z agresorem korespondencji

Świetnym dowodem jest także prowadzona ze sprawcą korespondencja – ta za pośrednictwem sms-ów, Messengera, Whatsappa czy e-maili. Najczęściej to doskonały sposób na udowodnienie tego, jak agresor się do Ciebie zwracał.

Nie zapomnij jednak o tym, że tego typu istotna korespondencja zawsze powinna zostać we właściwy, podwójny czy nawet potrójny sposób zabezpieczona. Utwórz folder z hasłem na dysku, prześlij ją do chmury, na tajnego maila czy schowany w głębi szuflady pendrive.

Bywa bowiem, że sprawca dowiaduje się o gromadzeniu dowodów przeciwko nim i usuwa wszelką korespondencję, którą prowadził z ofiarą, niszcząc dowody na swoje haniebne postępowanie.

Rób fotografie

Dowód ze zdjęć to również bardzo dobry dowód. Nie musisz fotografować jedynie ran powstałych na ciele, takich jak siniaki. Osoby dopuszczające się przemocy psychicznej nie muszą zreszą przecież wcale stosować również tej fizycznej, choć często właśnie obie te formy się łączą.

Możesz jednak zrobić zdjęcia wszelkich zniszczonych sprzętów, mebli, porozrzucanych rzeczy, warunków przebywania, do których zostałaś zmuszona… i wszystkiego, co wskazuje na niezaprzeczlaną winę sprawcy.

Dowód z zeznań świadków

Na koniec pora na wymienienie jednego z najważniejszych dowodów, czyli zezań powołanych świadków. W całej sprawie najistotniejsze są oczywiście trudne, choć absolutnie niezbędne zeznania ofiary, którą dotykała przemoc psychiczna.

Warto jednak powołać także na świadków każdego, kto słyszał jak sprawca znęca się psychicznie nad ofiarą, rodzinę czy znajomych, którzy zostali od niej przymusem odsunięci oraz prowadzących interwencję policjantów (jeśli miały one miejsce) oraz pracowników społecznych, którym sprawa została zgłoszona (jeżeli tak się stało).

Warto przeczytać: Rozwód z adwokatem czy bez?

Ofiara przemocy wcale nie jest ofiarą losu

Znaczna część osób zupełnie błędnie łączy pojęcie ofiary z kimś, kto jest nieudacznikiem i nie potrafi poradzić sobie z odpowiednim poprowadzeniem własnego życia.

Musisz pamiętać o tym, że osoby dopuszczające się stosowania przemocy psychicznej to najczęściej wyrafinowani manipulatorzy, którzy na pierwszy rzut oka wydają się idealni, szarmanccy i niesamowicie dobrzy. Żonglują faktami tak umiejętnie, że ich zachowanie wydaje się doskonale wpasowywać w to, czego oczekujesz. Dowiadują się o Tobie wszystkiego, jeszcze zanim Cię poznają osobiście, wskutek czego wydają się wręcz czytać Ci w myślach.

Dopiero kiedy zdecydujesz się na bliższe poznanie tego rodzaju manipulanta i wskutek jego doskonałej gry aktorskiej wejdziesz w nim związek, okazuje się jaki tak naprawdę jest.

Nie ma więc absolutnie niczego złego w tym, że dałaś się oczarować i uwierzyłaś w roztaczaną tuż przed Twoim nosem bajkę. Było to działanie wykalkulowane, chłodne i nastawione na korzyści tylko jednej osoby.

Jeśli więc zdarzyło się, że padłaś ofiarą przemocy, nigdy nie jest to tożsame z tym, że powinnaś czuć się jak przysłowiowa ofiara losu. Jeżeli w jakimkolwiek momencie tak właśnie o sobie pomyślisz, najpewniej najlepszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z profesjonalnego wsparcia. Pomocy kogoś, kto pozwoli Ci stanąć na nogi, raz i na dobre uwolnić się od oprawcy i na nowo odzyskać pewność siebie. Znęcanie psychiczne ma wiele twarzy, jednak nie zapominaj o tym… że nie powinnaś oglądać żadnej z nich.

Trzymam kciuki za to, że Ci się uda!

Picture of adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

Wspólnik zarządzający w "Klisz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych". Specjalista z zakresu prawa rodzinnego, rozwodów i podziału majątku, były wykładowca akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim. tel. 695 560 425, e-mail: [email protected]

Jak mogę Ci pomóc?
Czekam na wiadomość od Ciebie

tel. kom. 695 560 425
tel. 71 740 50 00

rozwód wrocław

Skontaktuje się ze mną teraz!

WROCŁAW – WARSZAWA – POZNAŃ – KATOWICE – GDAŃSK – KRAKÓW – BYDGOSZCZ